Page 9 - 883461_K_K_METO_A+_i_B_cz_1

muzycznych potrafią w swobodny sposób zamieniać się rolami. Integrują się poprzez równoczesne
stosowanie różnych form działania. Łączą taniec ze śpiewem oraz grą na instrumentach. Kolejne etapy
aktywnego poznawania utworu obejmują jego słuchanie połączone z wymyśloną przez nauczyciela
bajką lub opowiadaniem, wprowadzenie elementów ruchu, grę na instrumentach, często wykonanych
samodzielnie, z możliwością wykorzystania partytury (na dużych arkuszach umieszczone są znaki gra-
ficzne odpowiadające poszczególnym instrumentom), łączenie elementów tańca, ruchów, gestów z grą
na instrumentach.
Scenariusze z zakresu zajęć ruchowych zostały oparte na elementach Metody Ruchu Rozwijającego
Weroniki Sherborne, czyli rozwijanie za pomocą ruchu świadomości własnego ciała i przestrzeni, dzie-
lenie tej przestrzeni z innymi oraz nawiązywanie z nimi bliskiego kontaktu, a także rozwój sprawności
ruchowej. Udział w zajęciach rozwija również sferę emocjonalno-społeczną. Dzieci poznają swoje oto-
czenie i uczą się w nim czuć bezpiecznie, a co za tym idzie – nawiązują relacje z innymi. Początkowe
ćwiczenia koncentrują się na samym dziecku, kolejne powinny odbywać się w parach, następnie w ma-
łych zespołach. Końcowym etapem jest praca z całą grupą. Schemat zajęć daje dziecku stabilność i bez-
pieczeństwo. W scenariuszach pojawiają się również elementy metody gimnastyki twórczej Rudolfa
Labana, określanej jako metoda inspiracji ruchowej. Laban wyodrębnił cztery wymiary ruchu: energię,
przepływ, przestrzeń i z czas. W tej metodzie często stosuje się muzykę, przybory, pracę z partnerem
i z całą grupą oraz różne formy aktywności ruchowej (np. pantomima, inscenizacje). Najważniejsze jest
stosowanie reguł: stopniowania trudności, wszechstronności i naprzemienności wysiłku, rozluźnienia,
rozproszenia oraz koncentracji. Metoda ma na celu stymulowanie i rozbudzanie zdolności tanecznych.
Dzieci wyrażają siebie i swoje odczucia poprzez ruch własnego ciała. Kształtują właściwe reagowanie
na znaki umowne i symbole, rozwijają poczucie rytmu oraz usprawniają motorykę małą i motorykę
dużą. Same decydują, czy są w stanie wykonać dane ćwiczenie. Podczas zajęć naśladują np. zacho-
wania zwierząt, a także ruchy wykonywane przez inne dzieci. Zabawy te dają wiele radości. Są okazją
do spontanicznej aktywności, a także pozwalają na wyciszenie nagromadzonej energii. Kolejną meto-
dą, której elementy pojawiają się w przewodnikach, jest metoda gimnastyki rytmicznej o charakterze
twórczym Marii i Alfreda Kniessów. Została ona oparta na gimnastyce utanecznionej, łączącej zajęcia
muzyczne i rytmiczne z wykorzystaniem nietypowych przyborów, takich jak grzechotki, łuski orze-
chów kokosowych, bijaki, wstążki. Najważniejszym elementem tej metody jest ekspresja i twórczość
własna dziecka. Nauczyciel może jedynie proponować określone ruchy, jednak to dziecko powinno
podejmować aktywność twórczą.
W przewodnikach zostały wykorzystane również elementy metody burzy mózgów Alexa Osborna. To
jedna z metod twórczego rozwiązywania problemów, polegająca na pracy w grupie. Aktywizuje i in-
tegruje zespół. Jej celem jest generowanie pomysłów do dalszej pracy z danym tematem. Z kolei Me-
toda Sześciu Myślowych Kapeluszy Edwarda de Bono jest przydatnym sposobem pracy w przypadku
rozwiązywania problemu. Każdy z sześciu kapeluszy prezentuje inny sposób myślenia. Otrzymując je-
den z nich, narzucamy sobie obowiązek myślenia w określony sposób. Kolejną metodą, o której należy
wspomnieć, jest metoda projektów. Jej główną cechą jest zaangażowanie wszystkich dzieci i zachę-
canie ich do aktywnego uczestniczenia w zajęciach. Nauczyciel, proponując korzystanie z tej metody,
jest tylko organizatorem zajęć. Najważniejsze są dzieci – same, korzystając z dostępnych środków dy-
daktycznych i zasobów osobistych, rozwiązują problem i poszukują informacji na zadany temat. Meto-
da projektów składa się z trzech etapów. W pierwszym etapie odbywa się wybór tematu, weryfikacja
wiedzy dzieci na podany temat oraz pytanie o to, czego dzieci chcą się jeszcze dowiedzieć. Nauczyciel
może przeprowadzić ten etap projektu za pomocą siatki wiedzy i siatki pytań. Drugim etapem są dzia-
łania badawcze – dzieci starają się jak najwięcej dowiedzieć, eksperymentując, podejmując wyprawy
terenowe czy spotkania z ekspertami. W trzecim etapie najważniejszą rolę pełni ewaluacja. Podsumo-
wanie wiedzy, którą dzieci zdobyły podczas trwania projektu, jest niezwykle ważne do uzmysłowienia
sobie, jaki był cel tej metody. Na tym etapie dzieci tworzą (lub je podziwiają) plakaty, filmy, książeczki
czy gazetki tematyczne.
Oddając Państwu niniejszą publikację, mamy nadzieję, że spełni ona swoje zadanie – pomoże zmienić
zajęcia z dziećmi we wspaniałą przygodę i ułatwi zrealizowanie założeń podstawy programowej.

Zespół autorski i redakcyjny

7