Page 38 - 882689_FOLDER PRZEDMIOTOWY BIOLOGIA (5-7)

Więcej na temat Podsumowanie działu 1

Gąbki – wyjątkowe zwierzęta
Ważne pojęcia
Gąbki to zwierzęta wodne, które nie wykazują kilku cech typowych dla
większości zwierząt. Przede wszystkim nie mają budowy tkankowej. Poza
tym wiele z nich nie ma symetrycznej budowy ciała. Zwykle wyglądem zwierzęta cudzożywność roślinożerca drapieżnik wszystkożerca padlinożerca
przypominają worek przytwierdzony do dna przybrzeżnych wód, w któ- pasożyt symetria ciała symetria promienista symetria dwuboczna tkanki zwierzęce
rych żyją. Gąbki zaliczamy jednak do zwierząt, ponieważ są cudzożywne tkanka nabłonkowa tkanka mięśniowa tkanka nerwowa tkanka łączna kręgowce
i wielokomórkowe, a budujące je komórki są typowe dla zwierząt. bezkręgowce obojnak parzydełkowce polip meduza rafa koralowa płazińce
Gąbki pozyskują pokarm z wody, którą fi ltrują przez otwory w ciele, żywiciel pośredni żywiciel ostateczny rozwój złożony rozwój prosty nicienie
określane jako pory. Nowe osobniki powstają m.in. z fragmentów ciała pierścienice segment siodełko zapłodnienie krzyżowe
organizmu macierzystego. Jest to możliwe dzięki ich zdolności do rege-
neracji, czyli do odtworzenia brakujących fragmentów ciała. W medy-
Nadecznik stawowy. Wnętrze cynie ludowej gąbki wykorzystywano do tamowania krwi i nacierania Królestwo zwierząt tworzą wielokomórkowe organizmy cudzożywne o budowie tkankowej. W komórkach
zwierząt występuje jądro komórkowe i inne organella, ale nie ma w nich ani ściany komórkowej, ani chlo-
ciała gąbek stanowi jama skóry, a średniowieczni rycerze podobno wkładali je pod zbroję jako war- roplastów. Większość zwierząt ma symetryczne ciało i jest zdolna do ruchu, oddycha tlenem i rozmnaża
wypełniona wodą stwę ochronną. się płciowo.

Istnieją 4 rodzaje tkanek zwierzęcych.

Nazwa tkanki Cechy charakterystyczne Funkcje Przykładowe rodzaje
W skrócie
Tkanka nabłonkowa komórki ściśle do siebie pokrywa ciało, chroni nabłonki: płaski,
Wspólną cechą zwierząt jest cudzożywność. przylegają przed uszkodzeniami sześcienny, walcowaty,
i utratą wody, wyściela jedno- oraz
wnętrze organizmu, wielowarstwowy
Większość zwierząt ma budowę tkankową, symetryczne ciało i wykazuje zdolność do przemieszczania się. wydziela substancje
Do cech wspólnych należy także oddychanie tlenem i rozmnażanie płciowe. trawienne i ochronne
(łzy, pot, łój)
W zależności od rodzaju i sposobu zdobywania pokarmu wyróżnia się: zwierzęta roślinożerne, wszystko-
żerne, drapieżniki, padlinożerców, pasożyty i saprofi ty (które odżywiają się martwą materią organiczną).
Tkanka mięśniowa kurczliwe komórki z licznymi zapewnia ruch ciała i jego tkanki: poprzecznie
mitochondriami elementów (serca, naczyń prążkowana serca,
Zwierzęta dzieli się na bezkręgowce i kręgowce (z uwagi na obecność kręgosłupa w ciele lub jego brak). krwionośnych i narządów poprzecznie prążkowana
wewnętrznych) szkieletowa, gładka

Tkanka nerwowa komórki z wypustkami kontroluje i koordynuje nie wyróżnia się rodzajów
Czy już umiesz? Sprawdź się! odbierającymi reakcje organizmu tkanki nerwowej
i przekazującymi informacje

1 Wymień i krótko omów grupy zwierząt wydzielone ze względu na różnice: Tkanka łączna tkanka bardzo buduje kości i elementy tkanki: kostna, chrzęstna,

a) w sposobie odżywiania się, zróżnicowana pod chrzęstne układu ruchu, tłuszczowa, krew
względem budowy i funkcji
tworzy skórę, stanowi
b) w budowie ciała. rusztowanie wielu
narządów wewnętrznych,
2 Wyjaśnij, na czym polega różnica między dwuboczną a promienistą symetrią ciała zwierząt. magazynuje składniki
Podaj po jednym przykładzie zwierząt z każdej grupy. odżywcze, transportuje
składniki pokarmowe
3 Skorzystaj z dostępnych źródeł i znajdź po jednym przykładzie roślinożercy, drapieżnika, padlinożercy, i gazy
pasożyta i wszystkożercy (powinny to być gatunki inne niż wymienione w tym rozdziale podręcznika).

36 14 35
35

0604_881341_Biologia_6_DRUK.indd 14 04.06.2019 11:30:17 0604_881341_Biologia_6_DRUK.indd 35 04.06.2019 11:30:44