Page 30 - biologia fragment

Ciekawe! Pasożytnictwo – życie kosztem innych

Pasożytnictwo to zależność między organizmami różnych gatunków, w któ-
rej jeden jest żywicielem i ponosi szkodę, a drugi, zwany pasożytem, czer-
pie korzyść (najczęściej pożywienie), bez której nie mógłby utrzymać się przy
życiu. Pasożyt jest zależny od swego żywiciela i pozostaje z nim w ścisłym
związku przez całe życie lub przez znaczną jego część. Pasożyty mogą po-
bierać i trawić cząstki stałe albo też wchłaniać substancje organiczne zawarte
w płynach ciała czy tkankach żywiciela. Niektóre pasożyty w trakcie rozwo-
ju zmieniają żywicieli. Pasożytnictwo może przynosić żywicielowi niewielkie
Specyficznym typem pasożytnictwa jest
pasożytnictwo lęgowe. Polega ono na szkody. Niekiedy zaś wywołuje choroby. Komórki żywiciela są niszczone lub
tym, że niektóre ptaki nie wysiadu- poddawane działaniu toksycznych produktów przemiany materii pasożyta.
ją swoich jaj, lecz składają je w gniaz- Mimo niekorzystnego oddziaływania pasożytów na żywicieli na ogół jest za-
dach innych ptaków. Pasożyty lęgowe chowywana między nimi pewna równowaga, zwłaszcza jeśli jest to żywiciel
wykształciły liczne przystosowania do ostateczny. Pasożyt na ogół nie doprowadza do jego śmierci. Wskutek pasożyt-
takiej strategii rozrodu. Są to m.in. zdol-
ność do szybkiego składania jaj, dosto- nictwa giną przeważnie osobniki mało odporne, gorzej przystosowane i słabe.
sowanie barwy i wielkości jaj do barwy Pasożyt żyje na powierzchni żywiciela lub wewnątrz jego ciała.
i wielkości jaj przybranych rodziców czy
szybkie tempo rozwoju piskląt. Jednym Pasożyty zewnętrzne
z przykładów pasożyta lęgowego jest Pasożyty zewnętrzne wykazują wiele przystosowań, które ułatwiają im
kukułka.
prowadzenie odpowiedniego trybu życia. Pasożytnicze bezkręgowce to prze-
ważnie małe organizmy z aparatami gębowymi kłująco­ssącymi lub tnąco­li-
żącymi. Są wyposażone w czepne pazurki, przyssawki i mają struktury służą-
ce do gromadzenia krwi. Pasożytami zewnętrznymi w królestwie zwierząt są
m.in. wszy, pchły, kleszcze (il. 3.9) i pluskwy. Wśród grzybów są to np. pasoży-
tujące na roślinach buławinki czerwonej (il. 3.10) i mączniaki. Z kolei w kró-
lestwie roślin przykładem pasożyta jest kanianka (il. 3.11).

Wesz Pchła Kleszcz
3.9 Przykłady pasożytów zewnętrznych królestwa zwierząt

Podaj odpowiedniego żywiciela paso-
żytów przedstawionych na ilustracjach.
W razie potrzeby skorzystaj z dodatko- 3.10 Grzyb buławinka czerwona 3.11 Kanianka ssawkami pobiera
wych źródeł wiedzy. wytwarza czarne przetrwalniki z żywiciela soki roślinne

86

09.04.2021 09:25:39
0401_881405_biologia_kl8_MEN.indd 86 09.04.2021 09:25:39
0401_881405_biologia_kl8_MEN.indd 86