Page 42 - geografia_klasa5_podrecznik
P. 42
2.2 Krajobraz wyżynny – Wyżyna Krakowsko-Częstochowska
Podejmij temat W jaki sposób naturalne formy terenu na wyżynie sprzyjały budowie
zamków?
Czy łatwo znaleźć granicę między wzgórzem a zamkiem?
Jak myślisz, dlaczego tak jest?
Orle Gniazda to zamki na wzgórzach Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej (na zdjęciu ruiny zamku Ogrodzieniec)
Wśród zamków i ostańców
Ponad pięćset lat temu na Wyżynie Krakowsko-Częstochow-
Wapień – skała lita powstała ze skiej powstało wiele zamków obronnych. Ich budowniczowie
szczątków obumarłych organi- wznosili je, wykorzystując naturalne ukształtowanie terenu – stro-
zmów, ich fragmenty w skale lub me wzniesienia zbudowane ze skał wapiennych. Często widać
ślady po nich to skamieniałości. je w krajobrazie jako pojedyncze wysokie skałki, zwane też
ostańcami. Takie formy terenu ukształtowały się głównie w wyniku
rozpuszczania skał wapiennych przez wodę deszczową zawierającą
dwutlenek węgla znajdujący się w powietrzu. Dzięki tym procesom
powstały tu nie tylko pojedyncze stromo wzniesione skałki, ale także
Na mapie ukształtowania po-
wierzchni Polski wskaż w atlasie jaskinie i głębokie doliny o płaskich dnach. W wielu miejscach
geograficznym lub na s. 145 utworzyły się podziemne korytarze, którymi płyną rzeki. W miej-
podręcznika Wyżynę Krakow- scach wypływu wód na powierzchnię znajdują się bardzo obfite
sko-Częstochowską oraz mia- źródła. Jedno z nich daje początek Warcie, trzeciej pod względem
sta Kraków i Częstochowę. długości rzece w Polsce.
40
