Page 66 - geografia_klasa5_podrecznik
P. 66

Węgiel – nie tylko opał

       Na Wyżynie Śląskiej, oprócz kopalń, powstało wiele zakładów przemysłowych przetwarzających wę-
       giel kamienny, zwłaszcza takich, które do procesu produkcji potrzebują go w dużej ilości. To m.in.
       huty, w których używa się węgla do wytopu stali, czyli stopu węgla z żelazem (to metal pozyskiwany
       z  surowca  zwanego  rudą  żelaza).  Olbrzymiej  ilości  węgla  potrzebują  elektrownie  wytwarzające
       prąd elektryczny. Ten surowiec wykorzystuje się także do wytwarzania innych produktów, np. le-
       karstw, barwników, tworzyw sztucznych. Duże zakłady przemysłowe są charakterystycznym elemen-
       tem krajobrazu tego regionu.















              produkcja barwników                                                          produkcja leków


                                                    Zastosowanie
                                                         węgla
                                                     kamiennego

           produkcja tworzyw sztucznych                                                   produkcja energii
















       Skupisko dużych miast

       Odkrycie złóż węgla kamiennego i jego intensywne wydobywanie od XIX wieku spowodowało powstawa-
       nie osiedli miejskich w pobliżu kopalń. Z czasem zaczęto wykorzystywać węgiel w hutach, a potem budo-
       wano kolejne zakłady przemysłowe z wieloma miejscami pracy. W ten sposób na Wyżynie Śląskiej powstało
       i rozwinęło się kilkanaście dużych miast i kilkadziesiąt małych. Graniczą one ze sobą i często w krajobra-
       zie nie widać wyraźnych różnic między nimi. Część z nich połączonych jest wspólną siecią tramwajową.
           W żadnym innym regionie Polski nie ma takiego skupiska dużych miast (il. 2.48). Ich miesz-
       kańcy kultywują tradycje i kulturę regionu. Zarówno w miastach, jak i na wsi ciągle żywa i powszech-
       nie używana jest gwara śląska. W czasie świąt i uroczystości górnicy noszą strój galowy, a swoje święto
       4 grudnia – zwane Barbórką – obchodzą bardzo uroczyście.

                                        64
   61   62   63   64   65   66   67   68   69   70   71