Page 66 - geografia_klasa5_podrecznik

Węgiel – nie tylko opał

Na Wyżynie Śląskiej, oprócz kopalń, powstało wiele zakładów przemysłowych przetwarzających wę-
giel kamienny, zwłaszcza takich, które do procesu produkcji potrzebują go w dużej ilości. To m.in.
huty, w których używa się węgla do wytopu stali, czyli stopu węgla z żelazem (to metal pozyskiwany
z surowca zwanego rudą żelaza). Olbrzymiej ilości węgla potrzebują elektrownie wytwarzające
prąd elektryczny. Ten surowiec wykorzystuje się także do wytwarzania innych produktów, np. le-
karstw, barwników, tworzyw sztucznych. Duże zakłady przemysłowe są charakterystycznym elemen-
tem krajobrazu tego regionu.

produkcja barwników produkcja leków

Zastosowanie
węgla
kamiennego

produkcja tworzyw sztucznych produkcja energii

Skupisko dużych miast

Odkrycie złóż węgla kamiennego i jego intensywne wydobywanie od XIX wieku spowodowało powstawa-
nie osiedli miejskich w pobliżu kopalń. Z czasem zaczęto wykorzystywać węgiel w hutach, a potem budo-
wano kolejne zakłady przemysłowe z wieloma miejscami pracy. W ten sposób na Wyżynie Śląskiej powstało
i rozwinęło się kilkanaście dużych miast i kilkadziesiąt małych. Graniczą one ze sobą i często w krajobra-
zie nie widać wyraźnych różnic między nimi. Część z nich połączonych jest wspólną siecią tramwajową.
W żadnym innym regionie Polski nie ma takiego skupiska dużych miast (il. 2.48). Ich miesz-
kańcy kultywują tradycje i kulturę regionu. Zarówno w miastach, jak i na wsi ciągle żywa i powszech-
nie używana jest gwara śląska. W czasie świąt i uroczystości górnicy noszą strój galowy, a swoje święto
4 grudnia – zwane Barbórką – obchodzą bardzo uroczyście.

64