Page 163 - Historia Klasa 5 podrecznik
P. 163
Więcej na temat
Rodzaje wiejskiej zabudowy
Wsie lokowane z udziałem zasadźcy były tworzone według określonego planu. Zagrody budowano wokół
placu, jeziora (wieś okolnica) lub prostopadle do głównej drogi (wieś łańcuchówka). Za gospodarstwami
rozciągały się pola i lasy. Każdy chłop miał działkę tej samej wielkości. Zapewniała ona utrzymanie jego
rodzinie, a także pozwalała mu się wywiązać ze świadczeń na rzecz pana feudalnego i Kościoła.
Wieś okolnica Wieś łańcuchówka
z Ustal, jaki typ zabudowy ma jedna ze wsi, znajdujących się w twojej okolicy.
W skrócie
W XIII i XIV wieku zaszły ważne przemiany społeczno-gospodarcze Chełmno – wzór dla innych
na ziemiach polskich. Ich oznaką było upowszechnienie się miast
trójpolówki, pługa i młynów.
Dzięki licznym przywilejom nadawanym możnym i Kościołowi
przez książąt dzielnicowych, właściciele ziemscy przejęli
uprawnienia sądowe, świadczenia i dochody w swoich dobrach.
W XIII wieku w Polsce rozwinęło się osadnictwo na prawie
niemieckim. Wraz z powstawaniem miast i wsi lokowanych
na tym prawie ukształtowały się stany: mieszczański i chłopski.
Chełmno jest jednym z najstar-
Czy już umiesz? szych miast na ziemiach pol-
skich. Zostało założone przez
1 Powiedz, na czym polegał wzrost znaczenia możnowładztwa Krzyżaków w 1233 roku. Przywilej
i Kościoła w czasach rozbicia dzielnicowego. lokacyjny miasta, znany jako pra-
wo chełmińskie, stał się wzorem
2 Wyjaśnij, dlaczego osadnicy z krajów Europy Zachodniej chętnie
osiedlali się na ziemiach polskich. do lokowania wielu polskich
miast, m.in. Płocka, Warszawy,
3 Dlaczego dla lokacji większości polskich miast stosowana jest Gdańska i Olsztyna. Atrakcją
nazwa „prawo niemieckie”? Chełmna jest dobrze zachowany
4 Wyjaśnij, w jaki sposób wykształcił się w Polsce stan mieszczański średniowieczny układ ulic wraz
i kmiecy. z murami obronnymi.
161

