Page 53 - Polski Klasa 5 podrecznik cz1

nie umarł; widziano wyraźnie, jak podniósłszy się ze swego miejsca,
straszny jak upiór, schwycił w swe ramiona swą młodą żonę i przesu-
wając się jak duch, przez obłoki dymu wynosił ją ze stosu.
Fakirzy, straże, kapłani w śmiertelnym strachu padli na ziemię,
nie śmiąc podnieść oczu na ten cud.
Silne ramiona unosiły omdlałą postać młodej kobiety. Panowie
Cromarty i Fogg stali jak wryci, nie wiedząc, co myśleć, przewodnik
spuścił głowę. Zmartwychwstały zbliżył się tymczasem do pana Fog-
ga i jego towarzyszy i wyszeptał: „Uciekajmy!”.
Był to Obieżyświat, który przez obłoki dymu przecisnął się do sto-
su. On to, korzystając z panującej jeszcze ciemności, wydarł śmierci
młodą kobietę, to on z niesłychanym męstwem, wystawiając swoje
życie na próbę, przechodził przez sparaliżowane strachem tłumy. Narracja – wypowiedź
W jednej chwili usadowiono się na szerokim grzbiecie słonia i po- w utworze literackim,
czciwe zwierzę uniosło ich w szybkim pędzie. Ale szybko krzyk, wy- prezentująca zdarzenia.
cia i wystrzelone w ślad za nimi kule powiadomiły ich, że poznano Narrator wszechwiedzący
się na podstępie. Rzeczywiście, ochłonąwszy z przerażenia, zauwa- – opowiada o zdarzeniach
żyli przy świetle płonącego stosu ciało starego radży. Nieobecność w trzeciej osobie liczby
Aoudy kazała domyślać się porwania. Strażnicy, ruszywszy w ślad za pojedynczej, nie jest
nimi, strzelali z karabinów, ale nasi rabusie umknęli już daleko, tak uczestnikiem zdarzeń, ale wie
że ani kule, ani strzały dosięgnąć ich nie mogły. o nich wszystko, podobnie jak

tłumacz nieznany o bohaterach (np. zna ich myśli,
losy, przyczyny zachowań).
1. Scharakteryzuj narratora i narrację powyższego fragmentu. W niektórych utworach narrator
W zeszycie odpowiedz na pytania.
opowiada w pierwszej osobie
a) Co na podstawie tekstu można powiedzieć o osobie liczby pojedynczej tylko o tym,
opowiadającej o zdarzeniach – czy jest ich uczestnikiem? co widzi i potrafi sam ocenić.
• Co o przedstawianych wydarzeniach wie narrator –
czy jest wszechwiedzący? Świat przedstawiony – ogół
• W której osobie sformułowana jest wypowiedź przedstawionych w utworze
narratora? (Sprawdź, w której osobie są czasowniki miejsc, zdarzeń, bohaterów
używane w trakcie opowiadania).
i ich działań, a także rzeczy.
Na poparcie swoich słów przytocz cytaty z utworu Juliusza Verne’a. Jest jednym z głównych
składników treści utworu.
2. Wykonaj poniższe polecenia i opisz w zeszycie świat Może być ukształtowany
przedstawiony w poznanym fragmencie powieści.
jako realistyczny (jest wtedy
a) Określ czas i miejsce wydarzeń. prawdopodobny, to znaczy
b) Wymień bohaterów. np. postacie i zdarzenia
c) Podaj główne wydarzenia. Określ tempo, w jakim się mogłyby istnieć naprawdę)
rozgrywają. lub mieć cechy fantastyczne
d) Ustal, czy świat przedstawiony jest realistyczny czy
fantastyczny. (jest wtedy nieprawdopodobny
– np. postacie i zdarzenia nie
mogłyby istnieć).

51