Page 11 - 881295_historia_kl6_podrecznik

Demokracja szlachecka
Za panowania władców z dynastii Jagiellonów szlachta uzyskała wiele przywilejów i zdobyła potęż-
ny wpływ na rządy w państwie. Podstawę ustroju stanowiła konstytucja nihil novi, uchwalona
w 1505 roku. Zapewniała ona, że żadne nowe prawa dotyczące funkcjonowania kraju nie mogą być
ustanawiane bez zgody sejmu walnego. W jego skład wchodzili niemal wyłącznie przedstawiciele
szlachty (zasiadający w senacie wyżsi duchowni pochodzili z tego samego stanu). Sejm miał potężną
władzę w kraju – kierował polityką zagraniczną i gospodarczą, decydował o podatkach i wyrażał zgodę
na zwołanie pospolitego ruszenia.

1 Król był najwyższym prawodawcą i sędzią; kierował
1 polityką zagraniczną, mianował urzędników, zwoływał
sejmy i stanowił jeden z trzech stanów sejmujących
(obok senatu i izby poselskiej).
3
2 Senat wywodził się z dawnej rady królewskiej.
Zasiadali w nim dostojnicy piastujący najwyższe
godności: marszałkowie, kanclerz, wojewodowie,
kasztelanowie, katoliccy arcybiskupi i biskupi.
2
Senat współdecydował o polityce zagranicznej
państwa czy obsadzie najważniejszych urzędów.
3 Izba poselska składała się z posłów szlacheckich,
wybieranych na sejmikach ziemskich. Reprezentowała
zatem interesy szlachty z różnych części kraju.

Powiedz, które miejsce w sali obrad zajmuje król. Kto siedzi
Sejm walny w czasach króla Zygmunta III Wazy (1587–1632) najbliżej władcy? O czym to świadczy?

W skrócie Czy już umiesz?

Po upadku Rzymu w 476 roku plemiona 1 Powiedz, dlaczego upadek cesarstwa
germańskie stopniowo przyjmowały religię zachodniorzymskiego uznaje się za początek
chrześcijańską i kulturę rzymską. W kręgu nowej epoki – średniowiecza.
cywilizacji chrześcijańskiej znalazły się też
plemiona słowiańskie zamieszkujące Europę 2 Omów zasługi poszczególnych władców Polski
Środkowo-Wschodnią. z dynastii Piastów.

W średniowieczu ukształtowało się państwo 3 Zapisz w formie kalendarium najważniejsze
polskie. Od X do XIV wieku znajdowało się ono wydarzenia z historii średniowiecznej Polski.
pod panowaniem władców z dynastii Piastów.
4 Wyjaśnij, dlaczego szlachta zdobyła
Od XIV wieku Polską władali Jagiellonowie. uprzywilejowaną pozycję w kraju.
W czasie ich rządów szlachta stała się
warstwą uprzywilejowaną. Reprezentowany 5 Scharakteryzuj dokonania władców z dynastii
przez nią sejm współdecydował z królem Jagiellonów w dziedzinie polityki zewnętrznej
o sprawach państwa. i wewnętrznej w XV wieku.

9

0618_881295_historia_kl6.indd 9 18.06.2019 11:05:22