Page 10 - 881309_PLASTYKA_podrecznik_kl_6_srodki_001-112_DRUK
P. 10
Porządek dorycki jest najstarszy, prosty
w swojej formie, surowy, pozbawiony zdobień.
Wywołuje wrażenie monumentalnej (potężnej) siły.
Kolumny wspierały się bezpośrednio na podsta-
wach (bez baz), żłobkowane trzony lekko zwężały
się ku górze. Głowice kolumn, zwane kapitelami,
miały kształt kwadratowej płyty na „kamiennej
poduszce”.
Porządek joński to styl elegancki i ozdobny.
Smukłe kolumny ustawiano na bazach. Głowice
miały formę wolut, inaczej ślimacznic, lub bara-
nich rogów.
Porządek koryncki – najbardziej dekora-
cyjny, różnił się od pozostałych większą dbałością Świątynia Erechtejon na Akropolu w Atenach,
o szczegóły. Kolumny były jeszcze smuklejsze, ich V wiek p.n.e.
głowice przypominały kosze liści akantu (rośliny pleks świątyń. Jedną z najważniejszych budowli
rosnącej m.in. na wybrzeżach Morza Śródziem- Akropolu jest Partenon – świątynia dorycka po-
nego). święcona Atenie, bogini mądrości, sztuki wojennej
Style te możemy podziwiać na Akropolu, wy-
sokim wzgórzu wznoszącym się pośrodku miasta, i rękodzieła, a także opiekunce miasta. Partenon
zbudowano na planie prostokąta i otoczono ko-
gdzie w V wieku p.n.e. Ateńczycy zbudowali kom-
lumnadą, czyli wieloma kolumnami podtrzy-
mującymi dwuspadowy dach. Od frontu jest on
zamknięty trójkątnym polem, wypełnionym de-
koracją rzeźbiarską, nazywanym tympanonem.
Między kolumnadą a dachem świątyni znajdował
się fryz, czyli poziomy pas wypełniony płasko-
rzeźbami.
Za Partenonem wznosi się Erechtejon, świąty-
nia poświęcona herosowi Erechteusowi – pierw-
szemu władcy Aten. Budowlę wzniesiono w sty-
lu jońskim, jej kolumny opierają się na bazach,
mają smuklejszy kształt i kapitele w kształcie ba-
ranich rogów. Niezwykle ciekawym elementem
tej budowli są kariatydy – kolumny w kształcie
postaci kobiecych.
Poza okazałymi świątyniami w architekturze
starożytnej Grecji odnaleźć możemy takie budow-
le jak bazyliki, czyli hale sądów i zgromadzeń,
gimnazjony z basenami i stadionami oraz amfi-
Świątynia Partenon na Akropolu, V wiek p.n.e. teatry (scena i widownia bez zadaszenia).
8
