Page 228 - 882148_biologia_kl7_podrecznik_pilot

Podsumowanie działu 7

Ważne pojęcia

układ dokrewny gruczoły dokrewne hormony przysadka tarczyca trzustka
nadnercza jądra jajniki hormony tropowe hormon wzrostu prolaktyna melatonina
tyroksyna kalcytonina insulina glukagon glikogen aldosteron adrenalina
kortyzol testosteron estrogeny progesteron cykl miesiączkowy dojrzewanie płciowe
menopauza cukrzyca typu 1. cukrzyca typu 2. nadczynność niedoczynność gigantyzm
karłowatość przysadkowa leki hormonalne sterydy antykoncepcja hormonalna homeostaza
wazopresyna zdrowie choroba choroby zakaźne choroby pasożytnicze choroby niezakaźne

Układ dokrewny tworzą gruczoły dokrewne. Produkują one i wydzielają do krwi hormony, które regulują procesy
fizjologiczne organizmu. Hormony działają na komórki, które mają receptory właściwe dla danego hormonu.

Struktury, które
Gruczoł Hormon mają receptory Funkcja
dokrewny
dla hormonu
tarczyca tyroksyna • komórki ciała • zwiększa tempo metabolizmu

kalcytonina • kości, nerki • obniża poziom jonów wapnia we krwi; powoduje odkładanie
jonów wapnia w kościach

trzustka insulina • komórki ciała • obniża poziom stężenia glukozy we krwi, umożliwia pobieranie
glukozy przez komórki
glukagon • komórki ciała • podwyższa poziom stężenia glukozy we krwi, powoduje
uwalnianie glukozy z wątroby

nadnercza adrenalina • komórki ciała • powoduje mobilizację organizmu, zwiększa tętno, wywołuje
wzrost ciśnienia krwi i zwiększony przepływ krwi przez mięśnie
i układ nerwowy
kortyzol • komórki ciała • hormon stresu, podtrzymuje organizm w gotowości

aldosteron • nerki • kontroluje poziom wody w organizmie
jajniki estrogeny • układ rozrodczy, • odpowiada za wykształcenie cech charakterystycznych dla płci
komórki ciała żeńskiej, powoduje owulację

progesteron • układ rozrodczy • umożliwia rozwój zarodka i płodu, wpływając na ciało matki

jądra testosteron • układ rozrodczy, • odpowiada za wykształcenie cech charakterystycznych dla płci
komórki ciała męskiej i produkcję plemników
przysadka hormon wzrostu • mięśnie i kości • powoduje rozwój i wzrost organizmu

prolaktyna • gruczoł sutkowy • wpływa na wytwarzanie i wydzielanie mleka
hormony tropowe • tarczyca, • wpływają na pracę innych gruczołów: tarczycy, nadnerczy,
nadnercza, jajniki gruczołów płciowych
i jądra

226