Page 33 - 880334_PLASTYKA_podrecznik_KL-7_DRUK

Tworzywo dzieła sztuki

1.5. Jak powstają dzieła architektury?

Architektura jest sztuką budowania, czy -
li zamykania przestrzeni zgodnie z potrze-
bami i możliwościami człowieka. Pojęcie ar-
chitektura pochodzi od greckiego słowa ar-
chitekton, które oznacza głównego budow-
niczego. Przez wieki człowiek zwiększał licz-
bę funkcji, jakie musiały spełniać obiekty ar-
chitektoniczne. Pierwsze wzniesione przez
niego siedziby były nietrwałe i bardzo suro-
we. Wraz z upływem wieków zmieniające się
warunki gospodarcze, rozwój nauki, techni-
ki i kultury wpływały na przemiany form ar-
chitektonicznych.
Oprócz spełniania funkcji użytkowych ar-
chitektura dostarcza również wrażeń este-
tycznych. W architekturze najpełniej widać
zmiany, jakim podlegała sztuka na przestrze-
ni dziejów. Już w starożytności rzymski archi-
tekt Witruwiusz w swoim dziele O architektu-
rze ksiąg dziesięć pisał, że poszczególne ele-
menty budowli powinny być przemyślane
i uporządkowane, by tworzyły piękną całość.
W każdym dziele architektonicznym moż-
na wyróżnić elementy konstrukcyjne i deko-
racyjne. Te pierwsze mają utrzymywać całą
budowlę, nadawać jej trwałość. Zawsze speł- S SWieża Eiffla w Paryżu, 1887–1889
niają konkretne zadanie wyznaczone przez
projektanta, później uwzględnione w realiza-
cji przez budowniczego. Części dekoracyjne
jedynie upiększają budynek, pełniąc funkcje
zdobnicze. W nowoczesnej architekturze czę-
sto sama konstrukcja budowli stanowi jed-
nocześnie ciekawą dekorację.
Budowle można wznosić z różnych ma-
teriałów. Architektura murowana powsta-
je z tradycyjnego budulca, jakim jest kamień
i cegła. Popularnym materiałem architek-
tonicznym jest drewno. Współcześnie kon-
strukcja budynku może posiadać elementy S SMost Golden Gate w San Francisco
Olbrzymia stalowa konstrukcja nad zatoką San Francisco pełni funkcję
stalowe, żel betowe lub szklane. komunikacyjną, ma też oryginalną formę architektoniczną

31