Page 199 - polski_podrecznik kl4_cz1

Po chwili
cichnie odgłos kroków
w zimowej nocy ciemnym mroku,
gwiazda za gwiazdą w górze gaśnie
i robi się na świecie jaśniej,
i znika czarnej nocy cień,
i wstaje nowy, jasny dzień,
i budzisz się,
przecierasz wzrok
i witasz – Nowy Rok.

1. Wyszukaj i zapisz w zeszycie w formie tabeli wyrazy oraz związki Uosobienie (personifikacja) –
wyrazowe, którymi podmiot liryczny określa Stary Rok i Nowy Rok. nadanie roślinom, zwierzętom lub

przedmiotom cech ludzkich, np.
Stary Rok Nowy Rok kwiaty się smuciły; otwarte drzwi
zapraszały do wejścia.
...?... ...?...

Kontrast – zestawienie przeciw-

2. Zastanówcie się nad tym, kogo/czego cechy mają Stary i Nowy Rok. stawnych obrazów kogoś lub cze-
O kim mówi się na przykład, że ma siwą brodę? goś. Dla stworzenia kontrastu używa
się np. słów o przeciwnym znacze-

3. Ustal, na jakiej zasadzie poeta zbudował obraz Starego i Nowego niu: stary – nowy, czy wyrazów i wy-
Roku. Zwróć uwagę na przykład na sam tytuł wiersza. rażeń określających przeciwstawne
cechy wyglądu, zachowania: z siwą
4. Przeczytaj zamieszczony niżej fragment wiersza L.J. Kerna. brodą – z buzią młodą.
Porozmawiaj z koleżankami i kolegami o tym, jak można dosłownie
odczytać te wersy, a jakie jest ich ukryte znaczenie.
Przenośnia (metafora) – użycie
i robi się na świecie jaśniej, wyrazów w znaczeniu innym niż
i znika czarnej nocy cień, dosłowne, często w niespotyka-
i wstaje nowy, jasny dzień nym dotychczas; również niezwykłe
zestawienie słów. Przenośnię wyko-

5. Wskażcie inną przenośnię w wierszu L.J. Kerna i wyjaśnijcie jej rzystano w zdaniu: Wieczór zimowy
znaczenie. sieje ciszę – tak podmiot liryczny
mówi, że jest cicho. Znaczenia
6. Zastanów się, jaki był dla ciebie miniony rok, co ci się udało, a co – przenośni czytelnik musi się domy-
nie. Potem wyznacz sobie trzy lub cztery cele na nowy rok. Zapisz ślić, musi je odkryć.
je na kartce i powieś ją w widocznym miejscu, np. tam, gdzie odra-
biasz lekcje.

Cele na nowy rok
...?...

197