Page 104 - przyroda_podrecznik kl4
P. 104

Jak wykorzystujemy kruchość, sprężystość i plastyczność substancji?

       Właściwości substancji, takie jak kruchość, sprężystość i plastyczność, powodują, że wykorzystujemy je do
       wyrobu konkretnych przedmiotów. Dzięki tym cechom przedmioty mogą spełniać swoje funkcje.


       Ciekawe!









                                              1.                       2.                       3.
       Właściwości substancji nie są jej
       cechami stałymi. Glina jest sub-
                                            1.   Kowal, człowiek wytwarzający przedmioty z metalu, wcześniej go
       stancją plastyczną, kiedy jest wil-       rozgrzewa. Jaką cechę rozgrzanego metalu wykorzystuje?
       gotna – w czasie gdy garncarz        2.   Jaką cechę marmuru wykorzystuje rzeźbiarz do wykucia
       wykonuje z niej naczynie. Po wy-          marmurowego pomnika?
       paleniu staje się twarda i krucha.   3.   Jaka cecha trampoliny pozwala na niej skakać?




       Przekonaj się


       Badanie właściwości przedmiotów

       Potrzebne materiały:   gumka do ścierania,
                             gąbka, plastelina,                                           Przedmiot jest
                             kreda, miedziany drucik,     Badany       Barwa    (pokruszył się   sprężysty  plastyczny
                                                                                 kruchy
                                                          przedmiot
                                                                                                        (nie wrócił do
                                                                                            (wrócił do
                             biszkopt, linijka.                                  lub połamał)  pierwotnego   pierwotnego
                                                                                             kształtu)
                                                                                                          kształtu)
       Przebieg obserwacji:                               Gumka         biała       —                       —
                                                          do ścierania
        1     Określ barwę każdego z przedmiotów.
        2      Każdy z nich naciśnij, spróbuj go wygiąć lub rozciągnąć.
                Jeśli przedmiot nie wraca do poprzedniego kształtu – jest plastyczny.

                Jeśli przedmiot wrócił do poprzedniego kształtu – jest sprężysty.

                Jeśli w trakcie prób wyginania bądź rozciągania pokruszył się lub połamał – jest kruchy.

       Wynik obserwacji:     Przerysuj tabelę do zeszytu. Wpisz nazwę badanego przedmiotu w kolumnie „Badany przedmiot”,
                             a następnie zapisz wyniki obserwacji. Opisz cechy każdego przedmiotu – wstaw znak plus (+)
                             w odpowiedniej rubryce, jeśli przedmiot ma daną właściwość, lub znak minus (–) w sytuacji,
                             gdy właściwość ta nie występuje.

       Wniosek:                Na podstawie zanotowanych wyników obserwacji zapisz w zeszycie wnioski dotyczące
                             właściwości badanych przedmiotów.

                                        102
   99   100   101   102   103   104   105   106   107   108   109