Page 52 - biologia fragment
P. 52
Międzynarodowe umowy i formy ochrony przyrody
Polska podpisała kilka międzynarodowych dokumentów, na mocy których są
chronione cenne obszary i jest zapewniona ciągłość siedlisk z ograniczonym
Korytarze ekologiczne – obszary wpływem człowieka. Sieć tych obszarów tworzy korytarze ekologiczne,
łączące ze sobą większe kompleksy którymi mogą się przemieszczać zwierzęta, a rośliny i grzyby dzięki nim znaj-
dzikiej przyrody. Tworzą sieć dują lepsze warunki rozwoju. Często ciągną się one wzdłuż dolin rzecznych.
umożliwiającą przemieszczanie się Łączą one ze sobą większe kompleksy dzikiej przyrody.
zwierząt, zapewniają dogodne warunki
rozwoju roślin i grzybów. Takie korytarze ekologiczne utworzono w ramach programu Natura 2000,
powstałego na mocy umowy krajów europejskich. Dzięki temu na terytorium
Unii Europejskiej stworzono sieć obszarów objętych ochroną przyrody. Inną
międzynarodową formą ochrony są rezerwaty biosfery UNESCO, o czym
więcej przeczytasz na s. 148–152.
Do istotnych form ochrony przyrody w ramach współpracy międzynaro-
dowej należy inicjatywa CITES, czyli Konwencja o międzynarodowym
handlu dzikimi zwierzętami i roślinami gatunków zagrożonych
wyginięciem. Polska zobowiązała się strzec granic, by uniemożliwić prze-
myt do naszego kraju chronionych zwierząt, roślin lub ich fragmentów lub
wywożenie cennych organizmów. Również stroje i dodatki, np. wykonane
z krokodylej skóry, ozdoby z drewna rzadkich drzew czy z kości słoniowej,
mogą zostać odebrane na granicy, a osobie, która je przewozi, grozi kara.
Kolejną międzynarodową umową obowiązującą również w Polsce jest np.
dokument o ochronie obszarów wodno-błotnych. Podpisano go w irań-
skim mieście Ramsar i jest znany jako konwencja ramsarska. Z kolei
konwencja berneńska podpisana w Bernie w 1979 r. uzgadnia warunki
międzynarodowej współpracy w kwestii ochrony gatunków dzikiej flory
(roślin) i fauny (zwierząt) oraz ich siedlisk.
Ochrona bierna i ochrona czynna
Czasem wystarczy wyłączyć jakiś obszar z użytkowania, by go chronić –
wówczas jest to ochrona bierna. Niekiedy jednak, aby chronić wyjątkowo
cenne organizmy i siedliska, konieczne jest zaangażowanie ludzi. Wówczas
jest to ochrona czynna. W takim przypadku człowiek ingeruje w środowi-
sko, np. przez powtórne wprowadzanie zwierząt czy roślin w miejsca,
w których zostały one wytępione, czy przez koszenie łąk, które służą jako
lęgowiska rzadkich ptaków. Do ochrony czynnej należy też przenoszenie
niektórych roślin z tych miejsc, które zostaną zniszczone (np. z powodu
inwestycji budowlanych), lub przywracanie odpowiednich stosunków
4.15 Dzięki akcji odtwarzania wodnych tam, gdzie zostały one zaburzone.
populacji sokoła wędrownego W ramach ochrony czynnej odtwarzane są populacje gatunków
każdego roku ptaki te zakładają o bardzo małej liczebności. W Polsce działa m.in. program odtworzenia
w Polsce ok. 20 gniazd. populacji sokoła wędrownego (il. 4.15). Innym zwierzęciem, którego popula-
Jednak zaobserwowanie
sokoła wędrownego jest ciągle cję z powodzeniem u nas odtworzono, jest bóbr. Obecnie występuje w kraju
nie lada sztuką dość licznie i w wielu miejscach poprawia retencję wody.
146
09.04.2021 09:28:16
0401_881405_biologia_kl8_MEN.indd 146
0401_881405_biologia_kl8_MEN.indd 146 09.04.2021 09:28:16
