Page 42 - biologia klasa 5

Obrona przed wirusami
Bakterie, rośliny i zwierzęta wykształciły różne sposoby obrony przed wirusami. U zwierząt i ludzi głów-
ną rolę w walce z wirusami – a także innymi czynnikami chorobotwórczymi, np. bakteriami – odgrywa
układ odpornościowy. Należą do niego m.in. krwinki białe obecne we krwi i innych tkankach
(il. 1.31). Jeśli układ odpornościowy skutecznie zwalcza czynniki chorobotwórcze, mówimy, że organizm
jest odporny na choroby.

Niektóre krwinki białe pochłaniają Jeszcze inne krwinki białe produkują
wirusy, a także zaatakowane przez wirus specjalne białka nazywane
nie komórki przeciwciałami

Inne rodzaje
krwinek białych
odpowiadają
za przekazywanie
informacji o ataku Przeciwciała są to cząsteczki, które przyłączają się
wirusa do wirusów lub zakażonych nimi komórek i niszczą je

1.31 Istnieje wiele rodzajów krwinek białych niszczących wirusy i zakażone nimi komórki

Naturalną odporność organizmu można wspomagać
Przebycie niektórych chorób wirusowych, np. wieku dziecięcego, daje odporność organizmu na daną
chorobę najczęściej na całe życie.
Odporność tę można osiągnąć także dzięki szczepieniom. Szczepionki zawierają określone wirusy
lub bakterie, które zostały przygotowane tak, by nie wywołać choroby, lecz pobudzić białe krwinki do
walki (il. 1.32). Dzięki upowszechnieniu szczepionek wiele chorób wirusowych zostało niemal całkowicie
pokonanych.

1 W preparacie szczepionki
Wstrzyknięcie szczepionki uaktywnia Krwinki białe zapamiętują wirusy i bakterie
Gdy w czasie infekcji do organizmu
znajdują się wirusy i bakterie, które
białe krwinki, które niszczą 3 wstrzyknięte w szczepionce; w przypadku
dostaną się wirusy lub bakterie
przypominają te odpowiedzialne
obecne w niej wirusy lub bakterie 2 2. Białe krwinki zapamiętują wirusy lub infekcji tymi wirusami czy bakteriami
zapamiętane przez układ odpornościowy,
Wstrzyknięcie szczepionki uaktywnia
za rozwój określonych chorób;
(w szczepionce podaje się wirusy lub bakterie wstrzyknięte w szczepionce. natychmiast przystępują do ich niszczenia.
białe krwinki natychmiast przystępują do
są one jednak osłabione i podawane
krwinki białe, które produkują
ich niszczenia.
bakterie w małych ilościach i osłabione, przeciwciała niszczące bakterie Dodatkowo zwiększają swoją liczbę,
w małych ilościach, aby szczepionka
aby szczepionka nie wywołała choroby). i wirusy obecne w szczepionce by skutecznie zwalczać wroga
nie wywołała choroby
1.32 Powstające w wyniku szczepienia przeciwciała są jak wojsko broniące organizmu. Po kolejnym ataku danego wirusa
krwinki białe szybko się namnażają i zwalczają wirusa oraz zaatakowane przez niego komórki
40
0328_Biologia_5_.indd 40 28.03.2018 15:14:10