Page 53 - biologia klasa 5
P. 53

Wykorzystywanie bakterii przez człowieka
          Właściwości  bakterii  sprawiają,  że  są  one  wykorzystywane  przez
          ludzi  w  wielu  dziedzinach  życia,  między  innymi  w  przemyśle.
          Fermentacja prowadzona przez bakterie beztlenowe jest niezbędna
          do uzyskania różnorodnych produktów spożywczych, np. kiszo-
          nej kapusty, oliwek i serów. Bakterie są także używane do produkcji
          witamin i leków. Od wielu lat w ten sposób pozyskuje się m.in.
          insulinę – substancję niezbędną do leczenia cukrzycy (il. 2.8). Cho-
          roba ta objawia się podwyższonym poziomem cukru we krwi, co
          zagraża zdrowiu i życiu człowieka. Insulina obniża poziom cukru we
          krwi do bezpiecznego poziomu. Właściwości saprofityczne bakterii
          wykorzystuje się w oczyszczalniach ścieków, gdzie organizmy
          te przekształcają niebezpieczne dla zdrowia związki zawarte w ście-
          kach w mniej szkodliwe substancje (il. 2.9).




























          2.8  Insulina była pierwszą substancją leczniczą       2.9  Oczyszczanie ścieków, do którego wykorzystuje się
          wyprodukowaną dzięki bakteriom                         organizmy, jest nazywane biologicznym w odróżnieniu od
                                                                 chemicznego, w którym używa się substancji chemicznych


            Bakterie mają również niekorzystny wpływ na życie i zdrowie
          człowieka.  Powodują  gnicie  produktów  spożywczych  oraz
          przemysłowych (np. papieru i drewna). Wiele bakterii wywołuje
          także choroby roślin, zwierząt i ludzi. Na przykład, bakterie
          z gatunku Enterococcus dissolvens [czyt. enterokokus disolwens] powo-
          dują zgniliznę łodyg kukurydzy, a szkodliwe substancje wydzielane
          przez gronkowca złocistego, nazywane toksynami, zatruwają ta-                  Toksyna – substancja trująca
          kie produkty, jak lody czy majonez – spożycie zakażonego jedzenia              wytwarzana przez niektóre
          jest niebezpieczne dla zdrowia.                                                organizmy.

                                                                                  51



   0328_Biologia_5_.indd   51                                                                                 28.03.2018   15:14:22
   48   49   50   51   52   53   54   55   56   57   58