Page 200 - 882148_biologia_kl7_podrecznik_pilot
P. 200
Profi laktyka
Profilaktyka Wybrane choroby przenoszone drogą Niektóre nowotwory układu Profi laktyka
płciową rozrodczego
Kiła Rak piersi
to przewlekła bakteryjna choroba weneryczna. to jeden z najczęstszych nowotworów u kobiet.
Przyczyny: zakażenie krętkiem bladym, przekazy- Przyczyny: nieokreślone, czynniki zwiększające ryzyko rozwoju choroby to m.in. wiek,
wanym przez błony śluzowe lub uszkodzoną skórę. występowanie choroby w rodzinie i przyjmowanie leków hormonalnych.
Objawy: może nie dawać objawów albo powodo- Objawy: może nie dawać objawów przez długi czas; najczęściej pacjentki wyczuwa-
wać owrzodzenie narządów płciowych i powięk- ją obecność guzka lub guzków w piersi; o rozwoju raka piersi mogą świadczyć również
szenie węzłów chłonnych; w dalszej fazie rozwoju zmiany w wyglądzie piersi, np. owrzodzenie lub zmarszczenie skóry, wyciek płynów
choroby bakteria poprzez układ krwionośny może z piersi lub powiększenie węzłów chłonnych; w przypadku podejrzenia raka piersi na-
• bezpieczne kontakty docierać do różnych narządów oraz układów, a na- leży bezzwłocznie skontaktować się z lekarzem ginekologiem lub onkologiem. • regularne badanie piersi:
seksualne. samobadanie, USG,
stępnie uszkadzać je.
Krętek blady ma charaktery- mammografi a (jest zalecana
Zagrożenia: u ciężarnej bakterie mogą przedo- styczny śrubowaty kształt po ukończeniu 40 roku życia
stawać się do płodu i powodować wady rozwojo- Mammografi a umożliwia uzyskanie i powinna być wykonywana
co 2 lata).
we dziecka, a nawet doprowadzić do jego śmierci. obrazu piersi z wykorzystaniem promieni
rentgenowskich (stosowanych także
w identyfi kacji urazów układu ruchu)
Rzęsistkowica
to najczęstsza choroba weneryczna. Rak szyjki macicy
Przyczyny: zakażenie protistem rzęsistkiem po- najczęściej powstaje na granicy nabłonka macicy i pochwy.
chwowym drogą płciową lub przez kontakt z za- Przyczyny: przeważnie rozwija się wyniku zakażenia wirusem brodawczaka ludz-
każonymi przedmiotami (np. ręcznikami, gąbkami, kiego (HPV) przenoszonego drogą płciową; u mężczyzn zakażenie wirusem nie
bielizną). daje objawów, ale są oni nosicielami i mogą zakazić kobietę.
Objawy: u mężczyzn choroba zazwyczaj nie daje Objawy: w początkowym stadium choroba przebiega bezobjawowo, wraz z roz-
objawów; u kobiet o chorobie mogą świadczyć: wojem może powodować: krwawienie z dróg rodnych, ból brzucha i trudności
• bezpieczne kontakty pienista żółtawa wydzielina (upławy), swędzenie HPV
seksualne, Rzęsistek pochwowy w oddawaniu moczu.
może się przemieszczać i pieczenie pochwy, potrzeba częstego oddawa- • regularne wizyty u lekarza
• higiena osobista (korzystanie dzięki wici. nia moczu i ból w okolicy cewki moczowej. ginekologa i badania
z własnych ręczników, bielizny, cytologiczne,
przyborów toaletowych). • szczepienia przeciwko HPV,
Badania cytologiczne, czyli pobranie
przez ginekologa próbki komórek z szyjki • bezpieczne kontakty
Rzeżączka macicy do analizy, umożliwia wykrycie seksualne.
to bakteryjna choroba, którą można zarazić się choroby na wczesnym etapie
w wielu miejscach publicznych.
Przyczyny: zakażenie dwoinką rzeżączki drogą
płciową lub przez kontakt z zakażonymi przed- Rak gruczołu krokowego
miotami. to drugi pod względem rozpowszechnienia nowotwór występujący u mężczyzn.
Objawy: mało charakterystyczne: u mężczyzn ból, Przyczyny: niejasne, prawdopodobnie rozwój choroby związany jest ze zmianami po-
• bezpieczne kontakty pieczenie i ropna wydzielina z cewki moczowej, ziomu męskich hormonów płciowych; ryzyko rośnie po 50 roku życia.
seksualne,
obrzęk najądrzy i prącia; u kobiet – ropna wydzie- Objawy: o rozwoju raka prostaty mogą świadczyć m.in. częste oddawanie moczu,
• unikanie kontaktu z deską lina, ból i pieczenie narządów intymnych. ból w podbrzuszu i przy oddawaniu moczu, podwyższony poziom substancji okre-
klozetową w miejscach ślanej skrótem PSA.
publicznych, Zagrożenia: może doprowadzić do zakażenia ca-
łego układu rozrodczego, a także innych obsza-
• higiena osobista • regularne wizyty i badania
(korzystanie z własnych rów ciała (np. stawów lub opon mózgowo-rdze- Dwoinki rzeżączki mogą Podwyższony poziom PSA może u lekarza urologa.
ręczników, bielizny, niowych); może być także przyczyną bezpłodności przeżyć na desce klozetowej świadczyć o rozwoju różnych chorób,
przyborów toaletowych). i uszkodzenia wzroku. nawet kilka godzin w tym nowotworu prostaty
198
