Page 201 - 882148_biologia_kl7_podrecznik_pilot
P. 201

Niektóre nowotwory układu                                                        Profi laktyka

          rozrodczego



          Rak piersi
          to jeden z najczęstszych nowotworów u kobiet.
          Przyczyny: nieokreślone, czynniki zwiększające ryzyko rozwoju choroby to m.in. wiek,
          występowanie choroby w rodzinie i przyjmowanie leków hormonalnych.
          Objawy: może nie dawać objawów przez długi czas; najczęściej pacjentki wyczuwa-
          ją obecność guzka lub guzków w piersi; o rozwoju raka piersi mogą świadczyć również
          zmiany w wyglądzie piersi, np. owrzodzenie lub zmarszczenie skóry, wyciek płynów
          z piersi lub powiększenie węzłów chłonnych; w przypadku podejrzenia raka piersi na-
          leży bezzwłocznie skontaktować się z lekarzem ginekologiem lub onkologiem.       • regularne badanie piersi:
                                                                                            samobadanie, USG,
                                                                                            mammografi a (jest zalecana
                                                                                            po ukończeniu 40 roku życia
                                              Mammografi a umożliwia uzyskanie               i powinna być wykonywana
                                              obrazu piersi z wykorzystaniem promieni       co 2 lata).
                                              rentgenowskich (stosowanych także
                                              w identyfi kacji urazów układu ruchu)


          Rak szyjki macicy
          najczęściej powstaje na granicy nabłonka macicy i pochwy.
          Przyczyny: przeważnie rozwija się wyniku zakażenia wirusem brodawczaka ludz-
          kiego (HPV) przenoszonego drogą płciową; u mężczyzn zakażenie wirusem nie
          daje objawów, ale są oni nosicielami i mogą zakazić kobietę.
          Objawy: w początkowym stadium choroba przebiega bezobjawowo, wraz z roz-
          wojem może powodować: krwawienie z dróg rodnych, ból brzucha i trudności                   HPV
          w oddawaniu moczu.
                                                                                           • regularne wizyty u lekarza
                                                                                             ginekologa i badania
                                                                                             cytologiczne,
                                                                                           • szczepienia przeciwko HPV,
                                              Badania cytologiczne, czyli pobranie
                                              przez ginekologa próbki komórek z szyjki     • bezpieczne kontakty
                                              macicy do analizy, umożliwia wykrycie          seksualne.
                                              choroby na wczesnym etapie


          Rak gruczołu krokowego
          to drugi pod względem rozpowszechnienia nowotwór występujący u mężczyzn.
          Przyczyny: niejasne, prawdopodobnie rozwój choroby związany jest ze zmianami po-
          ziomu męskich hormonów płciowych; ryzyko rośnie po 50 roku życia.
          Objawy: o rozwoju raka prostaty mogą świadczyć m.in. częste oddawanie moczu,
          ból w podbrzuszu i przy oddawaniu moczu, podwyższony poziom substancji okre-
          ślanej skrótem PSA.

                                                                                           • regularne wizyty i badania
                                              Podwyższony poziom PSA może                    u lekarza urologa.
                                              świadczyć o rozwoju różnych chorób,
                                              w  tym nowotworu prostaty

                                                                                   199
   196   197   198   199   200   201   202   203   204   205   206