Page 15 - 882154_geografia 7 pilot podrecznika
P. 15

Krajobrazy obszarów górskich i wyżynnych Polski














          Obecnie w Polsce nie ma lodowców    Karpaty, podobnie jak Alpy i Himalaje,   Przed fałdującymi się górami,
          górskich. Występowały w przeszłości   zostały sfałdowane i wypiętrzone   na tzw. przedpolu Karpat, powstały
          w Tatrach i Karkonoszach, kiedy     w orogenezie alpejskiej. Tatry Wysokie   obniżenia: Kotlina Oświęcimska i Kotlina
          na teren kraju nasunął się lądolód   (Wschodnie) są zbudowane z bardzo   Sandomierska, a dalej na północ –
          (il. 1.9). Śladem ich obecności są   twardych odpornych na niszczenie skał,   w wyniku działania sił pochodzących
          m.in. zagłębienia zwane cyrkami     głównie z granitu. W Tatrach Zachodnich   z wnętrza Ziemi – utworzyły się
          (kotłami). Obecnie są w nich jeziora,   odnajdujemy także skały osadowe, m.in.  wyżyny: Śląska, Małopolska i Lubelska.
          np. Wielki Staw Polski w Tatrach czy   piaskowce i wapienie. Ta część Tatr była   W pasie wyżyn znajdują się także
         Wielki Śnieżny Kocioł w Karkonoszach.  w przeszłości dnem morskim.       Góry Świętokrzyskie (na zdjęciu).





          Więcej na temat

          Tabela stratygraficzna – zapis dziejów geologicznych Ziemi

          Dzieje Ziemi naukowcy opracowali i uporządkowali w tabeli stratygraficznej. Prezentuje ona kolejne wydarzenia
          geologiczne (najstarsze są zapisane na dole). Obecnie żyjemy w erze kenozoicznej, w czwartorzędzie, w holocenie.


                       Czas                                   Orogeneza                    Ważniejsze
             Era                         Okres
                    (w mln lat)                           (ruchy górotwórcze)         wydarzenia geologiczne
                     od   0,01                holocen                       współczesne procesy geologiczne
                              czwartorzęd   epoka
                     od   1,80                plejstocen                    zlodowacenia
          kenozoik
                     od  23   neogen
                     od  65   paleogen                             alpejska  powstawały Karpaty, Alpy, Pireneje, Kaukaz
                     od 145   kreda
          mezozoik   od 200   jura
                     od 251   trias

                     od 299   perm
                                                                   hercyńska  Góry Świętokrzyskie (II etap)
                     od 359   karbon                                        powstawały Sudety, Harz, Wogezy, Ardeny,

                     od 416   dewon
          paleozoik
                     od 444   sylur
                                                                   kaledońska  Góry Kaledońskie, Góry Skandynawskie
                     od 488   ordowik                                       powstawały Góry Świętokrzyskie (I etap),

                     od 542   kambr
          prekambr          *
          * dolna granica niezdefi niowana
                                                                                   13



                                                                                                              13.03.2020   14:21:19
   0313_881425 _geografia_kl7.indd   13
   0313_881425 _geografia_kl7.indd   13                                                                       13.03.2020   14:21:19
   10   11   12   13   14   15   16   17   18   19   20