Page 27 - 880334_PLASTYKA_podrecznik_KL-7_DRUK

Tworzywo dzieła sztuki

1.4. Techniki rzeźbiarskie – tradycyjne i nowoczesne

Podstawowym środkiem wyrazu w rzeź-
bie jest bryła. Dzieło sztuki rzeźbiarskiej
można więc podziwiać z każdej strony. Osta-
teczny kształt formy, jaki przyjmuje rzeźba,
uzależniony jest od tworzywa, z którego jest
ona wykonywana. Obecnie tradycyjne ma-
teriały rzeźbiarskie, takie jak: drewno, ka-
mień, metal, są uzupełniane przez nowocze-
sne tworzywa sztuczne, szkło, gotowe przed-
mioty itp.
Rzeźba towarzyszy nam od początków
dziejów. Zmianom podlegają jej formy i te-
maty. Rzeźby przemawiają do nas nie tylko S SMoai, koniec XVI w., Wyspa Wielkanocna. Majestatyczne kamienne posągi,
wykute ze skały wulkanicznej, są osobliwością wyspy położonej na Pacyfiku
formą, ale również fakturą (powierzchnią)
i barwą. Oprócz rzeźby pełnej znana jest również płaskorzeźba. Ta forma najczęściej poja-
wia się w zdobieniach architektonicznych. Przy tworzeniu kompozycji rzeźbiarskiej wykonu-
je się czynności związane z rzeźbieniem, modelowaniem i konstruowaniem.
Pierwszą z nich charakteryzuje praca z bryłą, którą artysta odpowiednio obrabia, odejmu-
jąc z niej niepotrzebny materiał za pomocą kucia, odłupywania, odcinania czy rycia. Korzysta
przy tym z różnych narzędzi, na przykład: dłut, młotów, rylców, noży.
Druga czynność – modelowanie – to ręczne kształtowanie, lepienie miękkiej formy po-
przez odejmowanie lub dodawanie materiału rzeźbiarskiego, takiego jak: plastelina, glina,
wosk. Wymodelowaną bryłę można utrwalić, wykonując jej odlew (np. w gipsie) lub wypa-
lając ją w piecu.
Konstruowanie to inaczej montowanie rzeźby z wybranych elementów, łączonych ze so-
bą różnymi sposobami (przez spawanie, nitowanie, klejenie, wiązanie). Ten sposób wykony-
wania form rzeźbiarskich spotykamy głównie w sztuce nowoczesnej.
Przez wieki artyści posługiwali się dłutami i młotkami, współcześni rzeźbiarze często ko-
rzystają z nowoczesnych maszyn: wiertarki, szlifierki, piły (nawet laserowej).

S SWspółczesne pracownie rzeźbiarskie przypominają warsztat stolarski lub mechaniczny

25