Page 23 - 880334_PLASTYKA_podrecznik_KL-7_DRUK

Tworzywo dzieła sztuki

Pastel (łac. pasta – ciasto) lub pastela to miękki
rysik w formie pałeczki, utworzony z pigmentu ma-
larskiego z dodatkiem kredy, glinki lub gipsu, połą-
czonych spoiwem. Technika zaliczana zarówno do
malarstwa, jak i do rysunku, znana jest od czasów re-
nesansu. Rozróżniamy pastele suche i pastele olejne.
Te pierwsze pozwalają na uzyskanie niepowtarzal-
nych efektów kolorystycznych za pomocą miękkiej
i łagodnej kreski, ale zarazem są pylące, mało odpor- S SStanisław Wyspiański Chochoły (Planty nocą), 1898
ne na uszkodzenia i słabo przyczepne do podłoża, Technika: pastele
dlatego trzeba je zabezpieczać specjalnymi aerozo-
lami. Technika pastelu najlepiej sprawdza się na kar-
tonach o lekko porowatej strukturze lub na specjal-
nym welurowym papierze, zwiększającym jej przy-
czepność.
Jednym z najbardziej znanych polskich malarzy
mistrzowsko posługujących się pastelem był Stani-
sław Wyspiański.

Ciekawą techniką, którą na początku XX wieku
zapoczątkował francuski artysta Georges Braque
[czyt. żorż brak], jest collage [fr., czyt. kolaż] lub ko-
laż. Na płaszczyźnie obrazu tworzymy kompozycję
z różnych materiałów (takich jak: papier, cerata, tka-
nina, piasek itp.) naklejanych na płótno, tekturę lub
inne podłoże.
Kolaż wywodzi się od tzw. papiers collés [fr. papie-
ry klejone; czyt. papje cole], czyli techniki wykonywa-
nia obrazów z gotowych drukowanych papierów, ta-
pet i gazet. Te elementy – w różnych kolorach i o róż- S SGeorges Braque Szklana karafka i gazeta, 1914
nej fakturze – przykleja się do powierzchni obrazu. Technika: collage
Tworzenie obrazu lub jego fragmentu z goto-
wych detali pozwala na uzyskanie zaskakujących ze-
stawień fakturowych i efektów kolorystycznych.

Szerokie zastosowanie wśród współczesnych ar-
tystów mają farby akrylowe. W ich skład wchodzi
pigment połączony z żywicami syntetycznymi. Akry-
le rozpuszczają się w wodzie, szybko wysychają, ale
są trwałe. Uzyskane nimi efekty można porównywać
zarówno z tradycyjnym malarstwem olejnym, jak
i malowaną na papierze akwarelą. S SEdward Dwurnik Kaczeńce, 2007
Technika: akryl na płótnie

21