Page 12 - 882689_FOLDER PRZEDMIOTOWY BIOLOGIA (5-7)
P. 12

Ciekawe!                             W klimacie, w którym występują niesprzyjające pory roku                                 Krok po kroku
                                             Rośliny zielne często wytwarzają podziemne organy spichrzowe,                           Porównanie budowy różnych przedstawicieli roślin okrytonasiennych
                                             w których gromadzą zapasy cukrów. Organy te pomagają przetrwać
                                             roślinie niekorzystną porę roku (np. zimę lub porę suchą) i odrodzić                     1   Wybierz do obserwacji dwie dowolne rośliny okrytonasienne, najlepiej znacznie się różniące, np. drzewo, krzew, rośli-
                                             się, gdy nastąpi poprawa warunków.
                                                                                                                                          nę zielną. Ważne, aby obie rośliny były zupełnie inne (np. nie porównuj ze sobą dwóch drzew).

                                                                                                                                      2   Narysuj w zeszycie obie rośliny i podpisz ich poszczególne organy. Jeśli nie możesz obserwować jakiegoś organu
                                                                                                                                          w naturze (np. ukrytych pod ziemią korzeni czy nieobecnych o tej porze roku owoców), uzupełnij rysunek, korzystając
                                                                                                                                          z literatury lub internetu.
        Spichrz,  inaczej  spichlerz,  to  bu-
        dynek służący dawniej do prze-                                                                                                3   Pod rysunkami wypisz jak najwięcej zaobserwowanych podobieństw i różnic.
        chowywania  zboża.  Spichlerze
        często  budowano  na  wyspach,
        aby  utrudnić  myszom  dostanie
        się do ziarna. Od wyrazu „spichrz”                                         Burak, marchew i rzodkiewka                       W skrócie
        pochodzi określenie „organy spi-                                          wytwarzają korzenie spichrzowe
        chrzowe”; w tych organach rośli-
        ny gromadzą swoje zapasy.                                                                                                          Większość roślin należy do grupy roślin okrytonasiennych.

                                                                                                                                           Cechą charakterystyczną okrytonasiennych jest owoc
                                                                                                                                          okrywający nasiona.

                                                                                  Ziemniak wytwarza charakterystyczne                      W typowej roślinie okrytonasiennej wyróżniamy: podziemny
                                                                                   bulwy na końcach podziemnych                           korzeń oraz nadziemny pęd, składający się z łodygi, a także
                                                                                                                                          osadzonych na niej liści, kwiatów i owoców.
                                                                                  pędów. Cebula gromadzi cukry
                                                                                  w mięsistych, ciasno ułożonych                           Ze względu na budowę roślin wyróżniamy: drzewa, krzewy,
                                                                                  liściach spichrzowych                                   krzewinki i rośliny zielne.
                                                                                                                                           Wiele roślin okrytonasiennych przystosowało się do określonych
                                                                                                                                          warunków środowiska, modyfi kując swoje korzenie, pędy
                                                                                                                                          lub liście.
        Więcej na temat


        Rekordowe rośliny                                                                                                            Czy już umiesz? Sprawdź się!

        Najwyższymi roślinami okrytonasiennymi są eukaliptusy królewskie
        występujące w Australii i na pobliskich wyspach. Rekordzista mie-                                                             1    Pracujcie w parach. Niech jedna osoba opisze dowolną roślinę,
                                                                                                                                          używając pojęć poznanych na lekcji. Zadaniem drugiej osoby jest
        rzy ponad 99 metrów, czyli tyle co trzy 10-piętrowe bloki ustawione                                                               odgadnąć, o jakiej roślinie mowa. Następnie zamieńcie się rolami.
        jeden na drugim. Nie jest jednak najwyższym drzewem świata. Ten
        tytuł należy do rośliny nagonasiennej – rosnącej w górach Ameryki                                                             2    Wymień podobieństwa i różnice między roślinami
                                                                                                                                          okrytonasiennymi a nagonasiennymi.
        Północnej sekwoi wieczniezielonej, która mierzy ponad 115 metrów
        (zob. Ciekawe! na s. 99).                                                                                                     3    Porównaj budowę drzew, krzewów, krzewinek i roślin zielnych.
        Natomiast najwyższe drzewo Europy rośnie w Portugalii i mierzy                                                                4    Podaj trzy przykłady modyfi kacji, które pozwalają liściom pełnić
        73 metry. Jest to... eukaliptus różnobarwny! Podobnie jak inne euka-                                                              specjalne funkcje.
        liptusy, gatunek ten nie występuje naturalnie w Europie. Rekordowe                                                            5    Wyjaśnij, jakie znaczenie dla roślin zielnych mają organy
        drzewo zostało posadzone w 1890 roku.                                      Eukaliptus królewski                                   spichrzowe.


         10                              112                                                                                                                                                                113
                                         112

    0625_Biologia_5_.indd   112                                                                                25.06.2018   13:31:03  0625_Biologia_5_.indd   113                                                                        25.06.2018   13:31:03
   7   8   9   10   11   12   13   14   15   16   17