Page 14 - 882689_FOLDER PRZEDMIOTOWY BIOLOGIA (5-7)
P. 14
W Polsce zwierzętami zapylającymi kwiaty są niemal wyłącznie owady,
m.in. pszczoły, chrząszcze oraz motyle – zarówno te latające w dzień,
jak i nocne, czyli ćmy. W innych częściach świata tę funkcję pełnią
jednak także ptaki, a nawet ssaki: nietoperze czy lemury.
Aby zwierzę chciało odwiedzać kwiaty i przenosić pyłek, roślina
musi mu zaoferować coś w zamian. Najczęściej jest to słodki nektar,
ale niektóre owady – np. chrząszcze i pszczoły – przylatują też
po odżywczy pyłek. Chociaż większość zjadają lub zanoszą do ula
(tak robią pszczoły), to część pyłku pozostaje na ich ciałach i jest Wari czarno-biały to lemur z Madagaskaru; w poszukiwaniu nektaru Kwiaty dwulistnika pszczelego przypominają
Pszczoły mają ogromne znaczenie dla odwiedza i zapyla kwiaty rosnącego tam drzewa – pielgrzana wyglądem samice pszczół; samce często
rolnictwa – gdyby nie zapylały kwiatów przenoszona na inne kwiaty. Zdarza się też, że rośliny oszukują owady, madagaskarskiego mylą się i przylatują do fałszywych partnerek,
roślin uprawnych, nie powstawałyby nie dając im żadnej nagrody za zapylenie. Na przykład niektóre kwiaty zapylając przy tym kwiaty
owoce wytwarzają silny zapach psującego się mięsa, który przywabia muchy.
Inne z kolei upodabniają się wyglądem do samic owadów i produkują
podobne do nich substancje chemiczne, aby przywabić samce.
Najczęściej jednak korzyści odnosi i roślina, i zwierzę.
W niektórych wypadkach rośliny uzyskują nawet swojego zapylacza
„na wyłączność”. Dzięki specjalnej budowie kwiatów ich nektar jest
dostępny tylko dla określonego gatunku zwierzęcia, np. takiego, które
sięga odpowiednio głęboko wyjątkowo długą trąbką lub językiem.
Taki zapylacz chętnie odwiedza kwiaty „swojej” rośliny, bo zawsze
znajdzie tam nektar – żadne inne zwierzę mu go nie wypije. A skoro lata
Kruszczyca złotawka to chrząszcz wyłącznie między kwiatami jednego gatunku, to roślina ma dużą szansę
często spotykany na kwiatach na skuteczne zapylenie, co jest oczywiście dla niej korzystne.
– żywi się tam pyłkiem i nektarem
Brylancik niebieskogardły, jak inne Furczak gołąbek to ćma Nietoperz wieprzoryjek
kolibry, potrafi niezwykle szybko przypominająca kolibra; jak meksykański zdobywa nektar
poruszać skrzydłami, dzięki czemu wszystkie motyle pije nektar za pomocą niezwykle długiego
może wisieć w powietrzu obok kwiatu za pomocą długiej trąbki języka
1. Z czego wynika podobieństwo w budowie ciała między brylancikiem
niebieskogardłym a furczakiem gołąbkiem? Z bliskiego pokrewieństwa czy
z przystosowania do podobnego trybu życia? Uzasadnij swoją odpowiedź.
2. Znajdź na mapie świata kraje, w których można spotkać brylancika
niebieskogardłego (Ekwador), wari czarno-białego (Madagaskar)
i wieprzoryjka meksykańskiego (Meksyk).
3. Skorzystaj z internetu i dowiedz się, do jakiej rośliny należą największe kwiaty
świata. W jaki sposób są zapylane?
4. Kwiaty storczyka ze zdjęcia obok mają niewielką ilość nektaru, który znajduje
się na końcu cienkiej wypustki, mierzącej ok. 30 cm. Co na tej podstawie
można powiedzieć o budowie motyla zapylającego te kwiaty?
12 120 121
121
120
0625_Biologia_5_.indd 120 25.06.2018 13:31:25 0625_Biologia_5_.indd 121 25.06.2018 13:31:26
