Page 14 - 883806_Edukacja_dla_bezpieczenstwa_podrecznik_kl_8_fr

3.8 Tamowanie krwotoków

Podejmij temat O O W organizmie dorosłego
człowieka krąży przeciętnie
od 5 do 7 litrów krwi. Jeżeli
stracimy jej od 1,5 do 2 litrów,
może nastąpić wstrząs
kardiogenny i zatrzymanie
akcji serca. Jaki procent utraty
krwi stanowi zatem dla nas
zagrożenie?

Zdjęcie nr 175. Krwinki czerwone
w powiększeniu

Ciekawe!
Krew i układ krwionośny

W organizmie kobiety zazwyczaj krwi jest o litr mniej, niż w ciele mężczyzny.
Krew pełni funkcję transportową. Dostarcza do komórek tlen i substancje od-
żywcze, a odbiera dwutlenek węgla i produkty uboczne procesów przemiany
materii. Działa wyjątkowo sprawnie – każda z 600 miliardów komórek otrzy-
muje świeżą krew co kilka minut lub częściej.
Do zadań krwi należy także ochrona. Zawarte w niej leukocyty są od-
powiedzialne za utrzymanie odporności organizmu. Ich liczba rośnie, gdy
pojawi się zagrożenie chorobą. Oprócz leukocytów, czyli krwinek białych,
w osoczu krwi pływają także erytrocyty, czyli krwinki czerwone. Zawierają
Reprodukcja nr 10. Daniël Mijtens,
William Harvey [czyt. daniel mejtins, wiążącą tlen hemoglobinę i są przede wszystkim odpowiedzialne za transport
łyliam herwi], ok. 1627 tej substancji, będącej rodzajem białka.
Leukocyty i erytrocyty to żywe komórki. We krwi znajdują się również
Odkrycia układu krwionośnego dokonał
w 1628 r. angielski lekarz William Harvey trombocyty, czyli płytki krwi, które nie są żywymi komórkami. Odpowiadają
(1578–1657). za jej krzepnięcie.

Więcej na temat

W wielu domach znajduje się podręczny ciśnieniomierz, którym można zbadać bez
pomocy lekarza czy pielęgniarki podstawowe parametry krążenia krwi.
Pozwala oznaczyć: ciśnienie górne (skurczowe) – wartość prawidłowa dla zdrowego
dorosłego człowieka to 120 mm Hg; ciśnienie dolne (rozkurczowe) – wartość prawid-
łowa to 80 mm Hg; liczbę uderzeń serca na minutę (tętno, puls) – wartość prawid-
łowa to ok. 70–80 uderzeń na minutę. Zdjęcie nr 176. Ciśnieniomierz

118