Page 33 - 883806_Edukacja_dla_bezpieczenstwa_podrecznik_kl_8_fr

Udar mózgu

Nasz mózg może – z powodu braku odpowiedniej ilości krwi – ulec niedo-
tlenieniu. Stan taki nazywamy udarem. Przypadłość ta dotyczy rocznie oko-
ło 70 tysięcy osób. Odpowiednio szybka reakcja otoczenia ma decydujący
wpływ na losy pacjenta. Dlatego też musisz wiedzieć, czym objawia się to
śmiertelne zagrożenie.

Podstawowe objawy udaru:
• niedowład, porażenie, drętwienie mięśni twarzy, ręki, a czasem także
nogi, najczęściej po tej samej stronie ciała;
• zaburzenia mowy, mowa niewyraźna, bełkotliwa lub całkowity brak
możliwości wypowiedzenia się;
• zniekształcenie twarzy (charakterystyczne opadnięcie kącika ust);
• ogólny, rozlany, silny ból głowy;
• zaburzenia widzenia, jedno- lub obuoczne, widzenie połowiczne.
Zdjęcie nr 204. Zniekształcenie
twarzy sugerujące, że mógł nastąpić
udar.
Potocznie udar bywa nazywany wylewem. To nie do końca słuszne.
Mamy bowiem dwa rodzaje udarów – niedokrwienny i krwotoczny. W pierw-
szym przypadku przyczyną niedotlenienia jest – podobnie jak przy zawale –
zamknięcie naczynia. W drugim przypadku dochodzi do pęknięcia naczynia
w mózgu i krwawienia. 80% udarów należy do grupy niedokrwiennych.
W środowisku ratowników funkcjonuje akronim (czyli wyraz utworzony
z pierwszych liter lub zgłosek innych wyrazów) w języku angielskim: FAST,
który można przetłumaczyć jako: „Szybko. Pośpiesz się”.
Obserwacja osoby, u której podejrzewamy udar (wygląd jej części ciała
i zachowanie), jest wykorzystywana do oceny udaru w przedszpitalnej skali
Cincinnati [czyt. czinczinati]. Zwróćmy uwagę na twarz, ramiona, mowę. F – pochodzi z ang. face (czyli twarz);
Twarz – poproś pacjenta, aby się uśmiechnął. Jeśli uśmiech jest syme- A – arm(s) – ramię (ramiona);
tryczny, obraz jest prawidłowy. Twarz niesymetryczna lub uśmiech tylko S – speech – mowa;
T – time – czas.
po jednej stronie – obraz nieprawidłowy. Zauważ, że zarówno akronim (fast –
Ramiona – poproś pacjenta, by zamknął oczy i równocześnie podniósł szybko), jak i ostatni z wyrazów (time
wyprostowane ramiona przed siebie, najlepiej na wysokość barków, i utrzy- – czas), od których go utworzono,
mał je w tej pozycji przez 10 sekund. Zachowanie określamy jako prawidło- wskazują na konieczność pośpiechu.
Także polskie środowisko ratowników
we, gdy obydwa ramiona poruszają się w sposób zsynchronizowany. Obraz opracowało akronim, który ma pomóc
nieprawidłowy występuje wtedy, gdy jedno z ramion utrzymuje się na innej osobom niemającym wykształcenia
wysokości (opada) lub gdy obydwa się nie unoszą. medycznego w rozpoznaniu udaru.
Mowa – poproś, by pacjent powtórzył za tobą proste zdanie, np.: „Mam Wygląda on następująco:
na imię Jan i jestem zupełnie zdrowy”. Jeżeli pacjent bez problemu powtarza U – usta wykrzywione;
D – dłoń, która opada;
zdanie, wynik jest prawidłowy. Gdy pacjent mówi bełkotliwie, niewyraźnie, A – artykulacja (mowa) utrudniona;
używa niepasujących wyrazów, zachodzi podejrzenie wystąpienia udaru. R – rozmazane widzenie.

137