Page 53 - 882690_FOLDER PRZEDMIOTOWY GEOGRAFIA (5-7)

2.10 Poziom urbanizacji w Polsce i w Europie musi mieć zwartą zabudowę, a większość jej mieszkańców powinna pracować Ciekawe!
w zawodach pozarolniczych.
Sieć osadniczą tworzą wszystkie miejscowości, czyli miasta i wsie znaj-
dujące się na danym obszarze. Podobnie jak w całej Europie także w Polsce
Podejmij temat
sieć osadnicza powstała w średniowieczu. Duży wpływ na jej zmiany miała
rewolucja przemysłowa, a jeszcze większy – powojenny rozwój przemysłu
i związane z nim migracje wewnętrzne ze wsi do miast.
Obecnie istnieją w Polsce 944 miasta (2020 r.), z czego ponad 500 to miasta
małe i bardzo małe (poniżej 10 tys. mieszkańców). Bardzo dużych miast (o liczbie
mieszkańców powyżej 200 tys.) jest jedynie 16 (il. 2.57), ale mieszka w nich aż Najmniejsze miasta Polski mają wielo-
Jak zmienił się ter en przedstawiony na 20% ludności Polski. Największym miastem w Polsce jest Warszawa. Według krotnie mniejszą liczbę ludności niż naj-
zdjęciach? A B większe wsie. Przez kilkadziesiąt lat naj-
Jaką rolę pełniły miasta w przeszłości? Zabudowa okolicy ul. Wyczółki w Warszawie (Ursynów) w 1946 r. (A) i obecnie (B) danych statystycznych liczy prawie 1,8 mln mieszkańców. Szacuje się jednak, że mniejszym miastem były Wyśmierzyce
mieszka tu więcej osób – ponad 2 mln. Na drugim miejscu pod względem liczby w województwie mazowieckim (liczące
ludności znajduje się Kraków, a na trzecim – Łódź. Od II wojny światowej aż ok. 900 mieszkańców). W 2018 r. prawa
do 2007 r. zajmowała drugie miejsce, obecnie się wyludnia. miejskie po blisko 150 latach odzyskała
Wiślica w województwie świętokrzy-
Czym jest urbanizacja? 16° 20° 24° skim (na zdjęciu) z liczbą mieszkań-
Urbanizacja to proces związany z rozwojem miast, który polega na zwięk- M o r z e B a ł t y c k i e ców nieznacznie przekraczającą 500
R O S J A
szaniu się liczby ludności mieszkającej w miastach albo obszaru zajmowane- (obwód kaliningradzki) L I T W A osób. Była ona najmniejszym miastem
go przez miasto. Termin pochodzi z języka łacińskiego, w którym urbs ozna- Polski tylko przez jeden rok, ponieważ
cza miasto. Proces urbanizacji w poszczególnych częściach świata rozpoczął 54° 54° 1 stycznia 2019 r. prawa miejskie uzy-
skał Opatowiec z liczbą mieszkańców
się w różnym czasie. W Europie ze względu na przyjazny do życia klimat Ś ok. 350 osób.
śródziemnomorski pierwsze cywilizacje rozwijały się na południu kontynentu. U Największą wsią Polski są Kozy koło
Tam też powstawały pierwsze europejskie miasta. Zasadnicza sieć miejska Y R Bielska-Białej, w których mieszka po-
naszego kontynentu została utworzona w średniowieczu. Przetrwała w prawie C O nad 12 tys. osób. Nieco mniej liczne są
niezmienionym układzie do XIX w., kiedy w ogromnym stopniu na jej prze- A Ł Koziegłowy koło Poznania.
kształcenie wpłynęła rewolucja przemysłowa. M I
Urbanizacja, oprócz powiększania powierzchni miejskich i liczby ludno- E B
ści, wpływa także na zmianę stylu życia mieszkańców. Większość osób w mia- I
stach pracuje w zawodach niezwiązanych z rolnictwem (czyli w zawodach Tab. 2.7 Najludniejsze miasta
Polski w 2020 r. (powyżej 400 tys.
pozarolniczych), a wolny czas może spędzać, korzystając z licznych atrakcji N A mieszkańców)
oferowanych przez teatry, kina, restauracje, kluby sportowe itd. W mieście jest N
wiele udogodnień związanych np. z dostępem do opieki zdrowotnej, różnego Liczba
I
typu szkół, uczelni, a także do wielu miejsc pracy. Tempo życia jest większe CZECHY Lp. Miasto mieszkańców
(w tys.)
niż na wsi. Tłok na miejskich ulicach, zanieczyszczenie powietrza, trudności 50° A 50°
transportowe sprawiają, że poziom stresu wśród mieszkańców dużych ośrod- 0 50 100 150 km R 1. Warszawa 1 777 972
ków jest większy niż mieszkańców wsi i małych miast. Między innymi dlatego powyżej 500 000 mieszkańców K 2. Kraków 771 069
100 000–500 000
część ludności wyprowadza się z centrum na peryferia, a liczba ludności nie- 50 000–100 000 U 3. Łódź 685 285
których miast obecnie się zmniejsza. 25 000–50 000
10 000–25 000
5000–10 000 SŁ O W A C J A 4. Wrocław 640 648
poniżej 5000
Defi nicja miasta, rozmieszczenie miast w Polsce
20° 24° 5. Poznań 536 438
Wskaż na mapie miasto, w którym 2.57 Rozmieszczenie i wielkość miast w Polsce
mieszkasz albo miasto w pobliżu twoje- W Polsce przyjmuje się, że miastem jest miejscowość, która ma prawa miej- 6. Gdańsk 466 631
go miejsca zamieszkania. Jak wyglądał skie, tzn. dokument (rozporządzenie) nadawany przez Radę Ministrów, czyli Scharakteryzuj rozmieszczenie miast w Polsce. Wskaż obszary, gdzie znajdują się 7. Szczecin 402 465
ten teren 50, 100, 200, 500 lat temu? rząd Rzeczypospolitej Polskiej. Miejscowość, która ma otrzymać takie prawo, skupiska miast, a gdzie występują one w większym rozproszeniu.

92 93 51

0622_881425 _geografia_kl7_DRUK.indd 92 23.06.2020 15:01:20 0622_881425 _geografia_kl7_DRUK.indd 93 23.06.2020 15:01:21