Page 62 - biologia fragment

Polska podpisała kilka międzynarodowych umów, na mocy których są chronione wartości przyrodnicze.

Międzynarodowe formy ochrony przyrody Cel ochrony

obszary Natura 2000 mało zmienione siedliska mające wartość jako korytarze
ekologiczne

rezerwaty biosfery UNESCO duże obszary, często transgraniczne, o wybitnych wartościach
przyrodniczych i kulturowych mających uniwersalne znaczenie

konwencja CITES ochrona gatunków i ograniczenie potencjalnych inwazji poprzez
zakaz handlu i przewozu określonych żywych organizmów
lub produktów z nich wytworzonych
konwencja berneńska ochrona gatunkowa zwierząt, roślin i ich siedlisk w skali
międzynarodowej
konwencja ramsarska obszary wodno-błotne

W Polsce do 2021 r. utworzono 23 parki narodowe, z których 10 jest jednocześnie chronionych jako rezerwaty biosfery
UNESCO.
Ze względu na wpływ człowieka na chronione obiekty wyróżnia się ochronę czynną i ochronę bierną.

Ochrona czynna Ochrona bierna

zakłada ingerencję człowieka w ekosystem i populacje wyklucza ingerencję człowieka w ekosystem, np. poprzez
wchodzące w skład ekosystemu, np. poprzez wprowadzanie inwestycje, wycinkę, usuwanie powalonych drzew
do niego zwierząt i roślin lub koszenie zapewniające utrzymanie
trawiastych siedlisk

Ze względu na gospodarcze wykorzystanie ekosystemów i gatunków organizmów wyróżnia się ochronę ścisłą
i ochronę częściową.

Ochrona ścisła Ochrona częściowa

• obszarowa – zakaz działalności człowieka; ochrona czynna • obszarowa – dopuszcza turystykę lub warunkowe
możliwa tylko wtedy, gdy jest niezbędna pozyskiwanie osobników czy kontrolowaną wycinkę drzew
• gatunkowa – stały zakaz pozyskiwania określonych gatunków • gatunkowa – możliwe pozyskiwanie gatunków z natury
z natury w określonych warunkach, np. w wyznaczonych okresach
lub po osiągnięciu przez nie wskazanych wielkości

Czy już umiesz? Sprawdź się!

1 Aż 8 z 23 istniejących parków narodowych znajduje się w górach. Dlaczego są one miejscem szczególnie cennym?
2 Poszukaj w dostępnych źródłach, na jakich siedliskach występuje rosiczka okrągłolistna. Czy któraś z konwencji
międzynarodowych podpisanych przez Polskę służy ochronie jej siedlisk? Jeśli tak, to która?
3 Uzasadnij, że w ramach ochrony różnorodności biologicznej należy chronić duże drapieżniki (np. wilki). Podaj
argumenty, które uwzględniają ich rolę ekologiczną i pozytywny wpływ na ekosystem.
4 Sprawdź w dostępnych źródłach, dlaczego pniarek lekarski stał się bardzo rzadkim grzybem nie tylko w Polsce,
ale na całym świecie. Wyjaśnij, jak człowiek mógł wpłynąć na zmniejszenie jego populacji.

156

09.04.2021 09:28:37
0401_881405_biologia_kl8_MEN.indd 156
0401_881405_biologia_kl8_MEN.indd 156 09.04.2021 09:28:37