Page 47 - 881426 _geografia_kl8_www_
P. 47

Ze względu na grupę ludności dominującą w poszczególnych państwach
          Bliskiego Wschodu można je podzielić na państwa niearabskie i arabskie.
          Do niearabskich zalicza się: Turcję – zamieszkiwaną głównie przez Turków,
          Izrael – w którym dominują Żydzi, oraz Iran – gdzie główną grupą etniczną
          są Persowie. Pozostałe kraje wchodzą w skład państw arabskich i dominują
          w nich Arabowie. W kilku z nich, np. w Iraku i Iranie, a także Turcji i Syrii,
          liczną mniejszość stanowią Kurdowie.
             Jedność kulturowa państw regionu wynika ze wspólnej historii. Znacz-
          na część terytorium Bliskiego Wschodu wchodziła w skład cesarstwa bizan-
          tyńskiego, a następnie imperium osmańskiego. Dominuje tu język arabski.
          Na kolejnych miejscach są: perski, turecki, kurdyjski i hebrajski. Wśród trzech
          wielkich religii monoteistycznych, które narodziły się na Bliskim Wschodzie
          (judaizm, chrześcijaństwo i islam), najliczniejszych wyznawców ma islam.
             Mimo tak licznych podobieństw region Bliskiego Wschodu jest od dawna
          areną wielu konfliktów, m.in. dlatego, że wytyczenie granic po I wojnie    Odczytaj z mapy (il. 1.51), jakie naturalne
          światowej było niezgodne z rzeczywistym rozmieszczeniem narodów w regio-   obiekty geograficzne wyznaczają grani-
          nie. Obszar ten jest jednym z najbardziej niespokojnych na świecie.        ce Bliskiego Wschodu.
                          30°             40°              50°             60°               70°
                                               Elbrus
            SKOPJE BUŁGARIA                                              N i z i n a
                                                                                                7495
           MACEDONIA       M o r z e   C z a r n e  5642 K a u k a z  Kara  Tu r a ń s k a  UZBEKISTAN TADŻYKISTAN  CHINY
                                                                 Bogaz
                                                                                                  P a m i r
                                                                  TURKMENISTAN
           PÓŁNOCNA                                                                                        K u n l u n
                                               TBILISI
        40°             Stambuł  Góry Po ntyjskie GRUZJA Kura  Morze Kas  Goł             DUSZANBE       Karako
                                                    AZERBEJDŻAN
                                                                                                            8611 rum
                             ANKARA            ERYWAŃ                     Pustynia   Amu-daria            K2 7000
                                                                                                      Parbat m n.p.m.
             Przyl. Baba                        ARMENIA                                               Nanga
                       Azja  W y ż y n a              Araks               Kara-kum
          GRECJA                                Ararat                      ASZCHABAD                  8126
                          A n a t o l i j s k a T U R C J A  5122  BAKU pijskie
          ATENY      Mniejsza                                          K o p e t - d a g     H i n d u k u s z
                           T       u  s       J. Wan                                           KABUL       5000
                             a  u r                   J. Urmia  E  Demawend                       ISLAMABAD
                                                               Demawend
                                                                5610
              Kreta                                          l b u r  s
                          NIKOZJA                         TEHERAN  Wielka Pustynia                       u  3000
                                                                                                            INDIE
                M o r z e  CYPR  Cypr  SYRIA Eufrat  Tygrys         Słona W y ż y n a  AFGANISTAN        s
                               BEJRUT                         J. Namak                                   u  2000
            Ś r ó d z i e m n e                                        R  A N
                             LIBAN  DAMASZEK  BAGDAD                I                                   d
                            IZRAEL         IRAK            Z            I r a ń s k a                   n  NOWE DELHI
                                                                                                           1000
                                                                               Helmand
                       TEL AWIW-JAFA  Jordan                 a                J. Hamun-e   Helma nd     I  500
          LIBIA                     AMMAN                         K u h - e   R u d                        200
                                 Jerozolima                     g                        PA K I S TA N    a    0
                                                                                                           200
        30°                 I I I I I Sueski  Morze Martwe                   Pustynia Lut              n  Pustynia  Thar depresja
                            Kanał -433
                       KAIR  Półwysep JORDANIA                    r         7495                  Indus  z  i  1000
                                                           KUWEJT
                             Synaj                 KUWEJT KUWEJT    o                                 i    2000
           P
                 E G I P T               Wielki Nefud         Zatoka      s                           N
                                        P ó ł w y s e p                                                  m p.p.m.
           u                                                 Perska                                        3000
            s                                                  BAHRAJN
             t             Pustynia Arabska                      MANAMA       Zatoka                       Płw.
                                                                   DOHA
                                              A R A B I A        KATAR ABU ZABI  Omańska                  Kathijawar
                                 M
             y
                                                                                  MASKAT
                                  o
              n
                                      Medyna                      ZJEDNOCZONE  3018    M o r z e    0     300   600 km
               i                   r                 RIJAD
                Zwrotnik Raka                                       EMIRATY
                                    z                               ARABSKIE
                             J. Nasera     S A U D Y J S K A
               a
                                     e
                                                                            OMAN      A r a b s k i e  granice kontynentów
                                           Mekka
                                                    A r a b s k i                                      granice państw
                L
        20°             Pustynia Nubijska          P u s t y n i a   A r - R a b   a l - C h a l i
                                      C
                 i
                                        z                                                              granice państw
                 b
                 i                      e                                                              Bliskiego Wschodu
                  j      Nil             r                                                         Ararat
                                                                                                    5122  punkty wysokościowe
                  s
                                          w
                  k
                                                       J E M E N               O c e a n               wulkany
                                           o
                                Atbara
                   a
             S   U  D   A  CHARTUM  ERYTREA  n    3760  SANA                                           jeziora słodkie
                            N
                                   ASMARA
                                              e
                                           -116                                                        jeziora słone  Lakszadiwy
                                   Ras Daszen Terara  Hadramaud         Sokotra I n d y j s k i        jeziora słone
                                     4620                   Zatoka                                     okresowe
                                    E T I O P I A          Adeńska
                    30°                   40°                    50°                   60°
          1.51    Państwa Bliskiego Wschodu: Egipt, Izrael, Jordania, Liban, Cypr, Syria, Arabia Saudyjska, Jemen, Oman, Zjednoczone
          Emiraty Arabskie, Katar, Bahrajn, Kuwejt, Iran, Irak, Turcja
                                                                                   45
   42   43   44   45   46   47   48   49   50   51   52