Page 51 - 881426 _geografia_kl8_www_

Naród bez państwa

Kurdowie to jeden z największych narodów na świecie – według niektó-
rych szacunków liczący nawet 40 mln obywateli – który nie ma swojego pań-
stwa; podobnie jak Palestyńczycy w Izraelu. Są nazywani góralami Bliskiego
Wschodu. Zamieszkują głównie górzyste tereny w Turcji, Syrii, Iranie i Iraku
(il. 1.56). Na mapach na obszarze tych krajów często można znaleźć napis
Kurdystan. Odnosi się on do terytorium, które zajmują Kurdowie, ale nie
jest nazwą państwa. Na terenie Iraku, Syrii i Iranu uzyskali oni autonomię
o różnym stopniu. Na przykład w Iraku powstał Region Kurdystanu, który
jest autonomiczną jednostką administracyjną państwa. Kurdowie w swojej
historii doświadczyli wielu militarnych ataków, w tym chemicznego. Został
on przeprowadzony w 1988 r. przez wojska Saddama Husajna (ówczesnego
prezydenta-dyktatora Iraku) i skierowany przeciwko wojsku i ludności cywil- Szariat – prawo islamu,
nej. W latach 2014–2019 Kurdystan był w stanie wojny z tzw. Państwem które opiera się na Koranie
Islamskim – terrorystycznym ugrupowaniem krytykowanym i potępianym i dotyczy zarówno życia świeckiego,
jak i religijnego. Budzi kontrowersje
przez ONZ. Celem prowadzonych przez nie działań wojennych m.in. na te- m.in. z powodu stosowania kar
renie Iraku i Syrii jest ustanowienie prawa szariatu na wszystkich terenach cielesnych, np. obcinania rąk
zamieszkiwanych przez muzułamanów. za kradzież.
35° 40° 5642 45° 50°
M o r z e K a 0 100 200 300 km
GRUZJ A u M o Kara
C z a r n e
Synopa k Bogaz
Goł
Kastamonu Batumi TBILISI a r granice państw
z
TURKMENISTAN
Zonguldak Samsun z e
Ordu Trabzon AZERBEJDŻAN sporne granice państw
Düzce G ó r y P o n t y j s k i e ARMENIA K granica niezależnego
Gandża Kura BAKU Kurdystanu proponowana
ERYWAŃ a przez delegację kurdyjską
40° ANKARA s na konferencji pokojowej
Balkanabat
W y ż y n a Erzurum w Paryżu, 1919 r.
Yozgat Sivas Erzincan Ağrı Ararat Araks p granica niezależnego
5122
T U R C J BAKUR j Kurdystanu proponowana
i
BAKUR
s
J. Tuz Kayseri Bingöl A k przez delegację kurdyjską
na konferencji założycielskiej
A n a t o l i j s k a J. Wan i ONZ w San Francisco, 1945 r.
Konya Aksaray Malatya Wan Ardabil e Granice obszarów zamieszkanych
s Batman Tebriz przez Kurdów
T u Diyarbakır Hakkâri J. Urmia Raszt w Turcji Gorgan
Kahramanmaraş
a u r Adana Şanlıurfa w Iranie Babol
Alanya Mersin Gazi Antep Dahuk Mijandoab Zandżan E w Iraku b r
ROŻHELAT
Mosul ROŻHELAT l
Demawend
ROŻAWA A
Antiochia ROŻAW Irbil Kazwin Karadż w Syrii Semnan
5610
BASZUR
Aleppo Ar-Rakka BASZUR Saghghez BAKUR nazwy części Kurdystanu
TEHERAN
Latakia As-Sulajmanijja
NIKOZJA
35° Cypr Hama Eufrat Kirkuk Wielka Pustynia
CYPR Hamadan
SYRIA Kom Słona
Trypolis Hims Tikrit Kermanszah
M o rze BEJRUT Samarra Borudżerd Arak Kaszan A N
LIBAN DAMASZEK Ilam I R
Ś ród z i em ne Ar-Ramadi BAGDAD
Hajfa I R A K Tygrys Isfahan
IZRAEL Karbala Al-Hilla Dezful Jazd
Jordan AMMAN
TEL AWIW-JAFA Irbid Al-Kut Al-Amara Z K u h - e R u d
Jerozolima An-Nadżaf a
Port Said Gaza Morze Ahwaz g
Martwe
Kanał -433 A R A B I A Arar r
Sueski JORDANIA An-Nasirijja o 30°
E G I P T S A U D Y J S K A Basra Abadan s
35° 40° 45° KUWEJT 50° Sziraz 55°
I I I I I I I I I I I I I I I
1.56 Obszary zamieszkane przez Kurdów. Nazwy czterech części Kurdystanu oznaczają kierunki świata: kurdyjskie Bakur
to północ, Rożhelat – wschód, Baszur – południe, Rożawa – zachód
49