Page 46 - 881426 _geografia_kl8_www_

1.6 Bliski Wschód – różnorodność kulturowa i konflikty zbrojne

Podejmij temat

W 2017 r. Turcja zakończyła budowę po-
nad 300-kilometrowego muru z betonu
na granicy z Syrią i Irakiem. Jak myślisz,
w jakim celu powstała ta konstrukcja?

Na styku Europy, Afryki i Azji

Bliski Wschód to pojęcie ściśle związane ze sposobem patrzenia na mapę
Klimat
podzwrotnikowy suchy świata z perspektywy Europejczyków. Nazwa ta podkreśla bliższe położenie
względem kontynentu europejskiego takich państw azjatyckich, jak Izrael,
°C mm
40 80 Irak czy Syria niż tych położonych dalej na wschodzie, jak Chiny czy Japonia.
30
20 40 Obecnie mianem Bliskiego Wschodu określa się region na styku Europy,
10
0 0
I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII Afryki i Azji (głównie na półwyspach: Azja Mniejsza i Arabskim, w połu-
dniowo-zachodniej Azji – il. 1.51). Zwykle zalicza się do niego kilkanaście
Isfahan
krajów, których granice w większości zostały ustalone na początku XX w.,
1.49 Warunki klimatyczne przede wszystkim po I wojnie światowej.
w środkowym Iranie Państwa Bliskiego Wschodu łączy wiele podobieństw kulturowych, etnicz-

nych, religijnych, a także przyrodniczych. Charakterystyczną cechą ukształto-
Klimat
zwrotnikowy suchy wania powierzchni jest występowanie równoleżnikowych pasów rzeźby.
Na północy regionu wzdłuż brzegów Morza Czarnego i Morza Kaspijskie-
°C mm go oraz dalej na wschód ciągnie się pas gór (Góry Pontyjskie, Elburs, Góry
40 80
30
20 40 Turkmeńsko-Chorasańskie). Dalej na południe rozpościera się pas wyżyn
10
0 0
I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII (Wyżyny: Anatolijska, Armeńska, Irańska), który przechodzi w kolejny pas
gór (Taurus i Zagros). W południowej części regionu (na Półwyspie Arab-
Al-Wadżch [czyt. al-łedż]
skim) znowu przeważają wyżyny. Dominuje klimat podzwrotnikowy
1.50 Warunki klimatyczne suchy i zwrotnikowy suchy (il. 1.49 i 1.50). Klimat śródziemnomorski
w zachodniej części Arabii obejmuje jedynie wąski pas wybrzeży Morza Śródziemnego i Morza Czar-
Saudyjskiej
nego. Na większości obszaru średnia roczna suma opadów atmosferycznych
nie przekracza 100 mm. W związku z tym większość rzek ma charakter
okresowy – woda płynie w nich tylko przez pewną część roku. Stałymi ele-
Na podstawie zamieszczonych wyżej
klimatogramów (il. 1.49 i 1.50) porównaj mentami sieci rzecznej Bliskiego Wschodu są rzeki: Eufrat i Tygrys – na Ni-
cechy klimatu podzwrotnikowego su- zinie Mezopotamskiej, Nil – znajdujący się już w Afryce, oraz Jordan, który
chego i klimatu zwrotnikowego suchego. stanowi wschodnią granicę Izraela.

44