Page 41 - 881426 _geografia_kl8_www_
P. 41
i Karakorum. Oddzielają one wyraźnie subkontynent indyjski od reszty Klimat zwrotnikowy wilgotny
kontynentu. Procesy geologiczne sprawiły, że w dzisiejszych Indiach możemy
wyróżnić trzy ważne obszary: trójkątny wyżynny Półwysep Indyjski na 3272 mm mm
południu, pas wysokich gór na północy i wschodzie, a między nimi rozległą 2294 mm
Nizinę Hindustańską. Obejmuje ona m.in. Nizinę Indusu i Nizinę Gange- 1760 mm
su. Główną część Półwyspu Indyjskiego stanowi wyżyna Dekan. Jej średnia 1600
wysokość wynosi 600–900 m n.p.m. Od wschodu i zachodu otaczają ją pa- 1560
sma Ghatów Wschodnich i Ghatów Zachodnich. Między tymi górami 1520
1480
a brzegiem morskim ciągną się wąskie niziny. 1440
W epoce podbojów kolonialnych Indie i okoliczne regiony pozostawa- 1400
ły w kręgu zainteresowań kilku europejskich państw: Wielkiej Brytanii, Fran- 1360
1320
cji, Portugalii, Holandii. Ostatecznie w połowie XIX w. rywalizację zwycię- 1280
żyli Brytyjczycy i przyłączyli te tereny – nazwane Indiami Brytyjskimi – do 1240
swojego imperium. Rządzili tu do połowy XX w. O wyjątkowej pozycji Indii 1200
1160
wśród kontrolowanych przez nich obszarów świadczy fakt, że ze względu na 1120
znaczenie gospodarcze i strategiczne określano je mianem „perły w koronie 1080
brytyjskiej”. Po II wojnie światowej narody regionu wyzwoliły się spod pano- 1040
1000
wania brytyjskiego. W 1947 r. po latach pokojowej walki o niepodległość pod 960
przywództwem Jawaharlala Nehru i Mahatmy Gandhiego Indie odzyskały 920
suwerenność. Z dawnych Indii Brytyjskich powstały też inne nowe państwa: 880
840
na zachodzie, nad rzeką Indus, w kolebce tutejszych cywilizacji – muzuł- 800
mański Pakistan; na wschodzie, w delcie Gangesu i Brahmaputry – rów- 760
nież muzułmański Pakistan Wschodni, obecnie Bangladesz; jeszcze dalej na 720
680
wschód – buddyjska Birma, obecnie Mjanma. Oddzielenie się regionów zdo- 640
minowanych przez muzułmanów, czyli Pakistanu i Bangladeszu, było trudne. 600
Spory polityczne Indii z zachodnim sąsiadem trwają do dziś. Oba państwa to- 560
520
czyły już trzy wojny o graniczny region: Kaszmir. Jest on uważany za miejsce 480
potencjalnego kolejnego konfliktu. Przy czym może on stanowić szczególne 440
niebezpieczeństwo dla świata, ponieważ oba kraje dysponują bronią jądrową. 400
360
320
Klimat Indii i jego wpływ na rolnictwo 280
240
Na większości obszaru Indii panuje gorący klimat strefy zwrotnikowej 200
w odmianie monsunowej (patrz il. 1.6 i temat 1.2). Obfite deszcze padają 160
latem (il. 1.42). Góry na północy ograniczają napływ powietrza znad Syberii. °C 120
Ma to duże znaczenie zimą, gdyż powstrzymują napływ suchego i zimnego 40 80
30
20
40
powietrza. Niewielkie fragmenty Indii na północy są w zasięgu klimatu gór- 10 0 I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII 0
skiego, a w zachodniej części, na pustyni Thar – klimatu suchego pustynnego. Ćerapuńdźi
Ciepły i wilgotny klimat większej części kraju sprzyja uprawie ryżu (patrz
temat 1.2). Jego zbiory w dużej części są przeznaczane na rynek wewnętrzny. 1.42 Klimatogram miejsca
Oprócz tego w Indiach uprawia się także pszenicę, rośliny strączkowe, herba- o największych sumach opadów.
tę, trzcinę cukrową, bawełnę i przyprawy. Duże pogłowie bydła – z powodów Zauważ, że trzy najwyższe słupki
mają przerwaną skalę. Gdyby były
religijnych i kulturowych – nie oznacza dużej produkcji wołowiny. Ma za to narysowane w całości, środkowy
przełożenie na produkcję nabiału, np. jogurtów czy sera panir. miałby 33 cm wysokości
39
