Page 61 - 881426 _geografia_kl8_www_

Azja – kontynent kontrastów

Ukształtowanie powierzchni, geologia

• najwyższy łańcuch górski na Ziemi – Himalaje • najgłębsza depresja świata w rowie Morza Martwego
• najwyższy szczyt – Mount Everest
• rozległe obszary wysokich wyżyn, m.in. Wyżyna Tybetańska, • rozległe obszary nizinne, m.in. Nizina Zachodniosyberyjska,
Wyżyna Mongolska, Wyżyna Środkowosyberyjska Nizina Turańska
• młode góry fałdowe, tylko w Azji występują szczyty powyżej • stare góry, np. Ałtaj, Sajany, Góry Czerskiego
8 tys. m n.p.m. (w Himalajach i Karakorum)
• na wschodzie Azji, na styku płyt tektonicznych, strefa o dużej • północna i środkowa część Azji to obszary wolne od trzęsień
aktywności sejsmicznej i silnym wulkanizmie (fragment ziemi i wybuchów wulkanów
Pacyficznego Pierścienia Ognia), co przyczynia się do
powstawania tsunami

Wody powierzchniowe

• rzeki o wysokich stanach wód przez cały rok lub w niektórych • rzeki o zmiennych stanach wody płynące na największym
okresach roku: Jangcy, Lena, Ob, Jenisej obszarze bezodpływowym na Ziemi, często okresowe,
• Azja należy do zlewisk czterech oceanów np. Syr-daria i Amu-daria
• największy na świecie śródlądowy zbiornik z wodą słoną – • najgłębsze jezioro i zarazem największy pod względem
Morze Kaspijskie objętości zbiornik słodkiej wody na świecie – Bajkał
• największe obszary bagien i mokradeł na świecie (na północy • największe obszary niedoborów wilgoci i największe obszary
kontynentu, głównie na Syberii) bezodpływowe (środkowa część Azji i Półwysep Arabski)

Klimat

• klimat równikowy wybitnie wilgotny • klimat polarny

• klimat zwrotnikowy monsunowy (obfite deszcze latem) • klimat zwrotnikowy suchy
• obszary o najwyższych rocznych sumach opadów atmosfe- • obszary suche, prawie bez opadów (pustynie), np. na Półwyspie
rycznych, np. południowe stoki Himalajów Arabskim i we wnętrzu kontynentu

Ludność
• obszary gęsto zaludnione • obszary bezludne

• wysoka gęstość zaludnienia, np. na Nizinie Chińskiej • mała gęstość zaludnienia, np. w Mongolii, na Półwyspie
Arabskim, na obszarach polarnych

• duże skupiska wielkich miast (Azja Południowa i Wschodnia) • mało lub brak miast (Azja Środkowa, Zachodnia i Północna)

Roślinność

• wiecznie zielone wilgotne lasy równikowe i monsunowe • obszary o niewielkiej różnorodności roślinności (pustynie,
z różnorodną roślinnością półpustynie, tundra)

59