Page 175 - 882148_biologia_kl7_podrecznik_pilot

Podsumowanie działu 5

Ważne pojęcia

zmysły bodziec receptor narządy zmysłów oko czopki pręciki siatkówka
soczewka rogówka źrenica tęczówka dalekowzroczność krótkowzroczność astygmatyzm
akomodacja oka ucho przewód słuchowy błona bębenkowa kosteczki słuchowe ślimak
kanały półkoliste nabłonek węchowy kubki smakowe receptory zmysłu dotyku
impulsy nerwowe neuron dendryt akson osłonka mielinowa ośrodkowy układ nerwowy
nerw synapsa mózgowie mózg móżdżek pień mózgu rdzeń kręgowy półkule mózgowe
kora mózgowa obwodowy układ nerwowy nerwy nerw czuciowy nerw ruchowy
somatyczny układ nerwowy autonomiczny układ nerwowy współczulny układ nerwowy
przywspółczulny układ nerwowy odruch łuk odruchowy odruch bezwarunkowy
odruch warunkowy stres sen depresja substancje psychoaktywne uzależnienie

Za pomocą receptorów człowiek odbiera bodźce ze środowiska zewnętrznego i z wnętrza swojego organizmu.
Receptory są komórkami nerwowymi lub komórkami połączonymi z komórkami nerwowymi. Tworzą narządy
zmysłów lub są rozproszone w organizmie. Informacje o bodźcach odebrane przez receptory docierają nerwami
do odpowiednich obszarów rdzenia kręgowego, a stamtąd do kory mózgowej, gdzie są analizowane. Nerwami
ruchowymi jest wysyłana informacja o reakcji do efektorów, np. mięśni.

reakcja organizmu
nerwy nerwy
czuciowe rdzeń kręgowy, ruchowe
bodziec receptor efektor
kora mózgowa

Charakterystyka zmysłów

Zmysł Narząd Rodzaj bodźca Receptory Obszar mózgu
wzrok oko bodźce świetlne fotoreceptory (komórki kora wzrokowa w płacie
światłoczułe) potylicznym
słuch ucho bodźce słuchowe urzęsione komórki kora słuchowa w płacie
(drgania powietrza) w ślimaku skroniowym

węch nos (nabłonek chemiczne bodźce komórki nerwowe kora węchowa
węchowy nosa) zapachowe w nabłonku węchowym

smak język chemiczne bodźce komórki w kubkach kora smakowa
smakowe smakowych

równowaga ucho mechaniczne zmiany urzęsione komórki móżdżek
rzęsek wywołane w kanałach półkolistych
ruchem głowy
dotyk skóra mechaniczne, termiczne, zmodyfikowane komórki kora czuciowa w płacie
bólowe nerwowe rozproszone ciemieniowym
w skórze

173