Page 178 - 882148_biologia_kl7_podrecznik_pilot
P. 178

Dbanie o zdrowie układu nerwowego i narządów zmysłów jest podstawą komfortu życia.


             Układ lub narząd             Profilaktyka                Choroby                    Leczenie

         układ nerwowy              •  unikanie stresu        •  choroby psychiczne      •  leczenie farmakologiczne
                                    •  sen i wypoczynek       •  depresja
                                    •  aktywność fizyczna     •  choroby otępienne
         ucho                       •  unikanie miejsc z głośnymi   •  wady słuchu, np. niedosłuch   •  aparaty słuchowe
                                      dźwiękami                 czy głuchota
         oko                        •  unikanie gwałtownych   •  wady wzroku, np. daleko-   •  okulary korekcyjne
                                      zmian oświetlenia/        i krótkowzroczność,      •  interwencja chirurgiczna
                                      natężenia światła         astygmatyzm              •  leczenie farmakologiczne
                                    •  utrzymywanie odpowiedniej   •  zaćma, jaskra
                                      odległości od tekstu,
                                      monitora lub czytnika

             Używanie substancji psychoaktywnych – takich jak narkotyki, dopalacze, alkohol, nikotyna – prowadzi
            do uzależnień.


        Czy już umiesz? Sprawdź się!


         1   Wymień receptory, które są skupione w narządach zmysłów.
         2   Opisz, w jaki sposób jest tworzony obraz widzianego przedmiotu.

         3   Wyjaśnij, jak dźwięki są odbierane przez ucho.

         4   Uzasadnij, że skóra jest miejscem lokalizacji zmysłu dotyku.
         5   Wyjaśnij, jakie znaczenie ma rozróżnianie smaków.

         6   Omów, jak układ nerwowy uczestniczy w odbieraniu bodźców.
         7   Przypisz dendrytom i aksonom pełnione przez nie funkcje.

         8   Wyjaśnij, jakie funkcje pełnią nerwy czuciowe, a jakie – nerwy ruchowe.
         9   Omów różnice między somatycznym układem nerwowym a autonomicznym układem nerwowym.

        10   Wskaż, które z wymienionych reakcji są wywołane działaniem współczulnej części autonomicznego układu
            nerwowego, a następnie uzasadnij swój wybór:
            a)  zwiększenie liczby skurczów serca,
            b)  zwiększenie liczby oddechów,
            c)  przyspieszenie perystaltyki jelit,
            d)  zwężenie źrenic.

         11   Przedstaw funkcje mózgowia i rdzenia kręgowego.
         12   Uzasadnij, że odruchy ratują człowiekowi zdrowie, a nawet życie.

         13   Wymień substancje psychoaktywne i napisz, jak wpływają na układ nerwowy.
         14   Podaj przykłady radzenia sobie ze stresem.

         15   Określ, które części oka są przyczyną daleko- i krótkowzroczności.

                                      176
   173   174   175   176   177   178   179   180   181   182   183