Page 189 - 882148_biologia_kl7_podrecznik_pilot

Powstawanie i rola łożyska

Niezwykle ważną funkcję w rozwoju organizmu w czasie ciąży u większości Łożysko – narząd powstający
ssaków, w tym człowieka, pełni łożysko. Narząd ten powstaje w wyniku po- podczas ciąży większości ssaków
łączenia kosmówki ze ścianą macicy matki. Dzięki temu naczynia krwionośne z kosmówki i ściany macicy matki.
matki i dziecka zbliżają się do siebie, lecz ich krew nie miesza się (il. 6.6). Umożliwia m.in. wymianę gazową
u rozwijającego się płodu, jego
Zarodek jest połączony z łożyskiem pępowiną, w której biegną 2 tętnice odżywianie i ochronę przed wieloma
i żyła. Łożysko umożliwia m.in. wymianę gazową, przekazywanie substancji szkodliwymi czynnikami.
odżywczych i przeciwciał od matki do dziecka, a także produktów przemiany Pępowina – struktura w postaci
materii z krwi dziecka do krwi matki. Stanowi ono także barierę przed wie- sznura zawierająca naczynia
loma patogenami. Łożysko w pełni wykształca się ok. 12 tygodnia, natomiast krwionośne, która łączy płód
rośnie do ok. 36 tygodnia. Zwykle osiąga masę 0,5 kg. z łożyskiem.

łożysko naczynia ściana macicy
krwionośne matki

Ciekawe!
Dzięki USG można także ustalić, z któ-
rego jajnika została uwolniona gameta
żeńska – ciałko żółte powstałe z pę-
cherzyka jajnikowego jest widoczne na
obrazie ultrasonograficznym. Do 16 ty-
godnia ciąży ciałko żółte produkuje sub-
płód stancję (hormon) potrzebną do rozwoju
ciąży. Następnie – w związku z powsta-
naczynia niem funkcjonalnego łożyska – stopnio-
szyjka macicy macica krwionośne płodu
wo zanika.
6.6 Łożysko

Rozwój płodowy
Po 10 tygodniach ciąży (8 tygodniach od zapłodnienia) zarodek ma ok. 3 cm
długości i waży kilka gramów. Od tego momentu jest określany jako płód. Płód – stadium rozwoju dziecka od
Okres ciąży od 10 tygodnia do jej zakończenia (zwykle ok. 40 tygodnia) to 10 tygodnia ciąży do jej zakończenia
rozwój płodowy (patrz s. 188). Rozwój zarodka, a następnie płodu można (zwykle do ok. 40 tygodnia).
monitorować dzięki badaniom ultrasonograficznym (Podejmij temat). Pozwalają Badania prenatalne – badania
one „obejrzeć” płód i ocenić, czy rozwija się prawidłowo. W razie wykrycia zarodka i płodu, których celem jest
nieprawidłowości lekarze mogą zlecić inne badania prenatalne (tzn. doty- monitorowanie i ocena prawidłowości
czące rozwoju dziecka podczas ciąży). rozwoju nowego organizmu.

187