Page 83 - 882148_biologia_kl7_podrecznik_pilot

3.3 Zdrowie układu oddechowego

Podejmij temat z Czy wiesz, jak można zbadać sprawność płuc?

Ile powietrza mieści się w płucach?

Podczas spokojnego wdechu do płuc dostaje się ok. 500 cm powietrza. Jed-
3
nak ilość wdychanego powietrza u różnych osób może być odmienna – w za-
leżności od płci, wieku, wzrostu, a nawet pochodzenia. Podczas spirometrii
mierzy się m.in. pojemność życiową płuc, czyli ilość powietrza usuniętego
z płuc podczas maksymalnego wydechu wykonanego po maksymalnym wde-
chu. U zdrowego człowieka pojemność życiowa płuc wynosi ok. 4000 cm .
3
Większą pojemność życiową płuc mają mężczyźni niż kobiety, osoby wysokie
niż osoby niskie. Na podstawie badania spirometrycznego można ocenić,
czy układ oddechowy pracuje prawidłowo. Im większa pojemność życiowa
płuc, tym więcej tlenu dociera do tkanek, dzięki czemu mogą one właściwie
funkcjonować.

Krok po kroku

Jaka jest pojemność życiowa twoich płuc?

Potrzebne materiały: duże płaskie naczynie (np. głęboka forma do ciasta),
5-litrowy słój, talerz, dość długa, giętka plastikowa rurka,
woda, garnek z wrzącą wodą (do zdezynfekowania rurki),
wodoodporny pisak.
1 Narysuj skalę na słoju, aby wyznaczyć kolejne wartości objętości. W tym celu podziel jego wysokość na 5 części. Na dnie
słoja powinno być wpisane 0. Jedna część to 1000 cm , czyli 1 l. Wewnątrz każdej części narysuj podziałkę, np. co 5. Od-
3
ległość między małymi kreskami będzie oznaczała objętość 200 cm , czyli 0,2 l.
3
2 Napełnij słój wodą i nalej wody do dużego, płaskiego naczynia do połowy jego wysokości.
3 Przykryj wypełniony po brzegi słój talerzem i odwróć go, przytrzymując talerz. Umieść słój w naczyniu z wodą w sposób
pokazany na zdjęciu; zabierz talerz spod słoja dopiero wtedy, gdy będzie już zanurzony.
4 Zdezynfekuj plastikową rurkę, np. zanurzając ją w garnku z gotującą się wodą. Zrób to bardzo ostrożnie lub poproś oso-
bę dorosłą o pomoc. Do słoja włóż jeden koniec plastikowej rurki.
5 Nabierz do płuc tyle powietrza, ile potrafisz; następnie zrób głęboki wydech, starając się całe wydychane powietrze
wprowadzić za pomocą rurki do słoika z wodą.
6 Korzystając ze skali, odczytaj, ile wody zostało wyparte ze słoja przez powietrze. To pojemność twoich płuc. Porównaj
swój wynik z wynikami koleżanek i kolegów. Czego możesz się dowiedzieć, porównując ze sobą wyniki różnych osób?
Wyciągnij wniosek i zapisz go w zeszycie.

81