Page 50 - 880331_Muzuczny_Swiat_podrecznik_kl-7_DRUK

Obrzędy ludowe

Cała społeczność wiejska z wielką radością uczestniczyła w tradycyjnych obrzędach
i zwyczajach świątecznych lub związanych z ważnymi wydarzeniami, jakie niosło życie.
Niestety z biegiem lat wiele zwyczajów zostało zaniechanych, inne przystosowały się do
nowych warunków lub przekształciły się w zabawy i widowiska artystyczne. Warto jednak
przypomnieć kilka z nich.

Włodzimierz Tetmajer Święconeł dd i i T j ŚŚ i
Wł
Andrzejki

W wigilię imienin świętego Andrzeja Apostoła przypadającą z 29 na 30 listopada dziew-
częta praktykowały różne zwyczaje wróżbiarskie, które miały przynieść im odpowiedź, kto
zostanie ich mężem. Początkowo traktowały je bardzo poważnie, obecnie to tylko element
dobrej, wspólnej zabawy. Najbardziej popularną praktyką było lanie na wodę przez dziur-
kę od klucza płynnego ołowiu, współcześnie roztopionego wosku. Z cieni rzucanych na
ścianę przez zastygłe fi gurki odczytywano przyszły los. Powszechny był też zwyczaj prze-
kładania lewych butów od ściany do drzwi. But panny, który przekroczył próg, zwiastował
jej rychłe zamążpójście. Z obierki jabłka rzuconej za siebie dziewczęta odczytywały pierw-
szą literę imienia narzeczonego. Wróżyły też z własnoręcznie przygotowanego ciasta i po-
traw. W ten niezwykły wieczór panny na Podlasiu mówiły dziewięć pacierzy, stojąc i tyle
samo siedząc i klęcząc. Wylewały też z wosku małą miseczkę i świeczkę i puszczały obie
rzeczy na wodę. Jeśli zetknęły się ze sobą, pomyślane osoby razem miały związać swój los.
A tak o zwyczaju andrzejek napisał Marcin Bielski w swojej sztuce teatralnej z 1557 roku:

Nalejcie wosku na wodę gdy, która mówi pacierze,
ujrzyjcie swoją przygodę. w wigiliją Jędrzeja Świętego
Słychałam od swej macierze, ujrzy oblubieńca swego.

48