Page 46 - 880331_Muzuczny_Swiat_podrecznik_kl-7_DRUK

Najwybitniejszym badaczem polskiego folkloru był Os kar
Kolberg (1814–1890), który przez prawie pół wieku wędro-
wał po niemal wszystkich zakątkach kraju, aby opisać życie,
obyczaje i twórczość artystyczną społeczności wiejskiej. Efek-
tem tej pracy były wielotomowe zbiory etnografi czne pod
tytułem Lud. Jego zwyczaje, sposób życia, mowa, podania,
przysłowia, obrzędy, gusła, zabawy, pieśni, muzyka i tańce.

Pieśni ludowe

W pieśniach ludowych towarzyszących człowiekowi w ży-
ciu codziennym – od narodzin aż do śmierci – w smutkach,
niedoli, w radościach i szczęściu, uchwycona jest obycza-
jowość wiejska. Pieśni te podzielić można na weselne oraz
Oskar Kolberg
związane z dorocznymi obrzędami i zwyczajami. Ten drugi
typ utworów wykonywany bywa tylko w czasie obrzędu, gdyż spełnia wówczas określone
funkcje (często o znaczeniu kultowym, magicznym). Pieśni ludowe śpiewane w gwarnych
pomieszczeniach lub na otwartej przestrzeni często zmuszały wykonawców do posługiwa-
nia się białym śpiewem, zwanym „śpiewokrzykiem”, w którym ważna była siła głosu i jego
przenikliwość. Do wybrzmienia melodii wykorzystywano technikę krzyku, maksymalnie
otwierając przy tym gardło.
Krótkie melodie z tekstem o różnej tematyce i w różnym nastroju nazywane są przy-
śpiewkami. Spotyka się przyśpiewki pasterskie, zalotne, taneczne, rodzinne, żartobliwe,
weselne. Oto przykład jednej z nich:

Zagraj muzykancie, a nie żałuj smyczka!
Nic cię nie kosztuje ino ta żywiczka.

d d
M
Państwowy Zespół Ludowy Pieśni i Tańca Mazowsze podczas występu
P ń
Z
Pi ś ii T ń
ł ół L dd
Warto pos
posłuchać
przyśpiewki ludowe

44