Page 31 - przyroda_podrecznik kl4

Przekonaj się

Czy można samodzielnie zrobić kompas?

Potrzebne materiały: filiżanka z wodą, metalowy spinacz do papieru, magnes,
niewielki kawałek papieru (o wymiarach około 5 x 5 cm).

Przebieg doświadczenia:

1 Spinacz rozegnij tak, jak pokazano na ilustracji. 3 Obserwuj kartkę do momentu, aż przestanie się
Kilkanaście razy potrzyj magnesem spinacz na poruszać. Zastanów się, jak względem kierunków
całej długości, ruchy wykonuj w jednym kierunku. geograficznych ustawił się spinacz. W tym celu
przypomnij sobie, gdzie względem pokoju lub kla-
2 Jeden koniec spinacza ostrożnie wbij w kartkę. sy wschodzi lub zachodzi Słońce.
Filiżankę z wodą postaw daleko od metalowych
przedmiotów, od magnesu i kompasu. Kartkę 4 Jeśli nie wiesz jeszcze, gdzie jest kierunek północ-
z wbitym spinaczem delikatnie połóż na wodzie. ny, wyznacz go za pomocą kompasu.

Obserwacje: Jak się zachowuje kartka ze spinaczem? Dotknij kartki, lekko ją obróć. Obserwuj, co się stanie. Czy kartka
ustawia się zawsze w jednakowym położeniu? Porównaj ustawienia spinacza i kompasu.

Wniosek: Sformułuj wniosek dotyczący określania kierunku północnego i zapisz go w zeszycie.

W skrócie

Wyróżnia się cztery główne kierunki geograficzne: północ (N), południe (S), wschód (E), zachód (W)
i cztery kierunki pośrednie: północny zachód (NW), północny wschód (NE), południowy zachód (SW)
i południowy wschód (SE).

Kierunek północny oraz pozostałe kierunki geograficzne można wyznaczyć w terenie np. na podstawie
obserwacji własnego cienia, cienia gnomonu lub przy użyciu kompasu.

Czy już umiesz? Sprawdź się!

1 Wyjaśnij, w jaki sposób wyznacza się kierunki geograficzne za pomocą kompasu.

Naszkicuj w zeszycie prostokąt – to będzie twoja klasa. Zaznacz, gdzie wisi tablica,
2
gdzie są okna i drzwi. Określ, w którą stronę się kierujesz, idąc ze swojej ławki w stronę
drzwi, tablicy lub wybranego okna. Narysuj i podpisz te kierunki na szkicu.

3 W jaki sposób można wyznaczyć kierunki geograficzne w nocy? Przygotuj prezentację
na podstawie różnych źródeł informacji.

29