Page 37 - przyroda_podrecznik kl4
P. 37

2.4           Poznaję plan i mapę






                                                                                                  Podejmij temat







                                                                                       Przyjrzyj się uważnie przedstawio-
                                                                                       nym planom – szkoły i zamku. Zo-
                                                                                       stały różnie wykonane, ale mają
          Plan piętra szkoły                      Plan zamku Krzyżtopór                cechy wspólne. Podaj dwie z nich.





          Co to jest plan?

          Plan  przedstawia  obraz  obiektu  lub  niewielkiego  fragmentu  po-         Plan to obraz obiektu lub niewiel-
          wierzchni  Ziemi  widzianego  z  góry.  Wymiary  obiektów  przedsta-         kiego fragmentu powierzchni Zie-
          wione na planie są pomniejszone. Z zamieszczonych planów można               mi widzianego z góry.
          odczytać,  jak  poszczególne  części  obiektu  są  położone  względem
          siebie, np. sale lekcyjne i stołówka lub komnaty i wieże. Jeśli umiesz
          zlokalizować  swoje  położenie  na  planie,  możesz  łatwo  dojść  do
          interesującego cię miejsca. Plan jest bardzo przydatny w życiu co-
          dziennym, stanowi źródło informacji o nieznanym terenie, w pracy
          zawodowej posługują się nim na przykład inżynierowie i architekci.


          Skala planu                                                                  Obraz psa na rysunku jest

          Gdy  byliście  małymi  dziećmi,  z  pewnością  rysowaliście  mamę,           pomniejszony
          tatę, psa, kota, dom, drzewa itp. Wtedy właśnie, choć nie zdawali-
          ście sobie z tego sprawy, używaliście skali, ponieważ zmniejszali-
          ście obrazy rysowanych obiektów, tak by obrazy te pomieściły się
          na kartce.
            Skala planu wskazuje, ile razy wymiary przedmiotu (dłu-

          gość i szerokość) zostały na nim zmniejszone lub zwiększone.
          Jeśli przedmioty zostały przedstawione na planie w naturalnej wiel-
          kości, to zapisujemy, że są one w skali 1 : 1 [czyt. jeden do jednego].
          Jeżeli wymiary przedmiotów są zmniejszone dwukrotnie, to piszemy,
          że są one przedstawione w skali 1 :  2 [czyt. jeden do dwóch]. Jeśli         Zmiana wymiarów wszystkich
          wymiary przedmiotów zostaną zwiększone na planie dwukrotnie, to              boków figur nie zmienia ich
          piszemy 2 : 1.                                                               kształtu

                                                                                  35
   32   33   34   35   36   37   38   39   40   41   42