Page 60 - przyroda_podrecznik kl4

Jak powstaje wiatr?

Ciśnienie, które wywiera powietrze na powierzchnię Ziemi, nie wszę-
dzie jest takie samo. Ciśnienie atmosferyczne zależy od nagrzania
Ziemi. Ciepłe powietrze jest lekkie i przemieszcza się do góry, jak np.
nad ogniskiem, kuchnią albo świeczką. Kiedy nagrzane powietrze
unosi się, to przy samym gruncie znajduje się go mniej i wywiera ono
mniejszy nacisk na powierzchnię. Nad tym miejscem panuje niższe
ciśnienie niż nad tym, gdzie powietrze jest chłodne, ciężkie i osiada.
Powietrze dąży do wyrównania ciśnienia i przemieszcza się z obszaru
Wiatr to poziomy ruch powietrza o wyższym ciśnieniu atmosferycznym w stronę obszaru o niższym
z obszaru o wyższym ciśnieniu ciśnieniu. Tak właśnie powstaje wiatr. Jeśli różnica ciśnienia atmos-
w stronę obszaru o niższym ciśnie- ferycznego między dwoma obszarami jest duża, powietrze przesuwa
niu atmosferycznym. się dość szybko i wtedy wieje silny wiatr.

Przekonaj się

Co to jest wiatr? Przebieg doświadczenia:

Potrzebne materiały: balon, skrawki papieru. 1 Na stoliku połóż skrawki papieru.

2 Nadmuchaj balon i zaciśnij palcami jego otwór.
Skieruj wylot balonu na papier. Wypuść powie-
trze z balonu, trzymając go cały czas tak, aby
nie zmienił pozycji.
Obserwacje: Co udało ci się zaobserwować?
Gdzie było większe ciśnienie –
wewnątrz nadmuchanego balonu
czy poza nim?
Wniosek: Sformułuj wniosek i zapisz go
w zeszycie.

Kiedy opisujemy wiatr, określamy jego kierunek i siłę. Gdy mówimy o kierunku, podajemy zawsze,
skąd wieje wiatr. Jeśli w prognozie pogody usłyszymy, że będzie wiał wiatr zachodni, to znaczy, że bę-
dzie on wiał z zachodu. Możesz bez trudu określić kierunek wiatru, choć tylko orientacyjnie. W tym celu
na dworze wystaw w górę zwilżony palec wskazujący. Z jednej strony palca poczujesz chłód – właśnie
z tej strony wieje wiatr.
Gdy określamy siłę wiatru, podajemy jego prędkość. Wyrażamy ją w metrach na sekundę (m/s) lub
w kilometrach na godzinę (km/h). Prędkość wiatru mierzymy za pomocą wiatromierza.

58