Page 83 - przyroda_podrecznik kl4

Przekonaj się

Jak się zmienia tętno pod wpływem wysiłku?

Potrzebne materiały: zegarek z sekundnikiem lub stoper, długopis, kartka.

Przebieg doświadczenia:

1 Obserwacje najlepiej przeprowadzić w parach. Jedna osoba mierzy czas i zapisuje
wyniki. Druga wykonuje czynności zgodnie z opisem. Potem następuje zamiana ról.
2 Osoba badana przykłada trzy środkowe palce do nadgarstka, gdzie można wyczuć
tętnicę i delikatnie ją przyciska. Będzie liczyć uderzenia w czasie wyznaczonym
przez drugą osobę. Druga osoba daje sygnał rozpoczęcia badania i odmierza
jedną minutę. Wynik należy zapisać.
3 Osoba badana wykonuje 10 przysiadów i ponownie liczy uderzenia tętnicy
w nadgarstku, w czasie mierzonym przez druga osobę. Wynik należy zapisać.

4 Następuje zamiana ról.

Obserwacje: Przerysujcie podaną tabelę do zeszytu
i zapiszcie w niej wyniki.
Tętno
(liczba uderzeń w ciągu 1 minuty)
Wniosek: Porównajcie wyniki tętna przed wysiłkiem Badane osoby
i po wysiłku, a następnie określcie, czy przed wysiłkiem po wysiłku
tętno zmieniło się po wysiłku. Jak myśli- osoba nr 1
cie, dlaczego tak się dzieje? Sformułujcie
osoba nr 2
wniosek i zapiszcie go w zeszycie.

Sprawnie działający układ krwionośny Ciekawe!
Czerwony barwnik krwi, hemoglo-
Wiesz już, jak ważną rolę odgrywa układ krwionośny. Jego narząd bina, zawiera żelazo. Jeśli w or-
– serce – nieustannie pracuje, zapewniając krążenie krwi w całym ganizmie brakuje żelaza, możemy
organizmie. Aby sprawnie działał układ krwionośny, warto pamiętać odczuwać zmęczenie, senność,
o kilku zasadach. mieć zawroty głowy, a nasza skóra
• Nie wolno lekceważyć takich chorób, jak grypa czy angina, bo w wy- może stać się blada. Jest to jeden
padku niedoleczenia mogą one doprowadzić do uszkodzenia serca. z objawów anemii, inaczej nazy-
• Regularnie uprawiaj sport, a po wysiłku pamiętaj o odpoczynku. wanej niedokrwistością.
• Nie jedz tłustych potraw. U osób, które spożywają dużo tłusz-
czów, w starszym wieku tętnice mogą się zwężać i twardnieć, co
utrudnia przepływ krwi.
• Nie jedz słonych potraw.
• Unikaj dymu z papierosów.
• Nie denerwuj się niepotrzebnie.

81