Page 81 - przyroda_podrecznik kl4
P. 81
4.4 Układ krwionośny
z Do czego jest nam potrzebne serce? Podejmij temat
z Co to znaczy, że krew krąży w organizmie?
z Dlaczego krew jest czerwona?
Zadania układu krwionośnego
Zadaniem układu krwionośnego w organizmie jest transport róż- Ciekawe!
nych substancji. Krew płynąca w układzie krwionośnym przenosi W organizmie dorosłego człowie-
do komórek ciała tlen pobrany w płucach i strawione składniki po- ka jest ok. 5 litrów krwi. Ma ona
karmowe z jelita cienkiego. Z komórek odbiera substancje zbędne kolor czerwony dzięki barwniko-
i szkodliwe, np. dwutlenek węgla. wi zwanemu hemoglobiną. Gdy
Krew zawiera składniki, które bronią nas przed choroba- hemoglobina łączy się z tlenem,
mi. Utrzymuje także stałą temperaturę ciała. Przenosi ciepło krew przybiera kolor jasnoczerwo-
z intensywnie pracujących narządów (serca, wątroby) do tych, które ny; gdy we krwi jest mało tlenu, np.
akurat odpoczywają, np. rozluźnionych mięśni. Krew uczestniczy kiedy krew wraca żyłami z komó-
w gojeniu się ran. W przypadku uszkodzenia ciała, skaleczenia rek ciała do serca, wtedy staje się
czy zadrapania, tworzy czop, który po wyschnięciu staje się strupem ona ciemnoczerwona.
– pod nim powstaje nowa warstwa skóry.
Jak jest zbudowany układ krwionośny?
Układ krwionośny składa się z serca oraz przewodów, którymi pły-
nie krew. Przewody te nazywamy naczyniami krwionośnymi.
Wśród nich są tętnice, żyły i naczynia włosowate.
Serce to silny mięsień, który działa jak pompa i powoduje krążenie
krwi w całym organizmie. Naczynia, którymi krew wypływa z serca,
to tętnice. Fala krwi wypływa z serca z dużą siłą, dlatego tętnice
mają grube, mocne ściany. Rozdzielają się one na coraz drobniej-
sze tętnice, aż w końcu przechodzą w sieć naczyń włosowatych. Fala krwi wypływająca z serca
W ten sposób doprowadzają krew do komórek w całym ciele. Naczy- rozszerza tętnice. Możemy ją
nia włosowate mają cienkie ściany, ponieważ przez nie następuje wy- wyczuć na szyi lub nadgarstku.
miana substancji między krwią a komórkami. Naczynia te łączą się Tak sprawdzamy tętno, nazywane
w drobne żyły, którymi krew wraca do serca; płynie w nich wolniej również pulsem. Tętno pokazuje,
niż w tętnicach. Krew krąży w układzie krwionośnym tylko w jed- w jakim rytmie pracuje serce
nym kierunku.
79
