Page 11 - 1216_880852_wos_kl8_.indd
P. 11

Jednostki samorządu terytorialnego mogą zaciągać kredyty i pożyczki     Ciekawe!
          bankowe na pokrycie ustalonych w budżecie wydatków (głównie w obszarze     Jak do tej pory w Polsce miał miejsce
          inwestycji). Aby zapewniona była płynność finansowa województw, powiatów   jedyny przypadek likwidacji gminy ze
          i gmin, maksymalna wysokość tych zobowiązań finansowych jest ściśle okreś-  względu na ogromne zadłużenie. Po-
          lona obowiązującymi przepisami.                                            dejmowane przez ustanowiony zarząd
             Kontrolę  gospodarki  finansowej  jednostek  samorządu  terytorialnego   komisaryczny próby poprawy sytuacji
          sprawują  regionalne  izby  obrachunkowe  (RIO)  działające  w  każdym     finansowej gminy Ostrowice w woje-
                                                                                     wództwie  zachodniopomorskim  nie
          z 16 województw. Organy te, podlegające rządowi, dokonują doraźnych lub    dały pozytywnych rezultatów. Rozpo-
          kompleksowych kontroli dotyczących m.in. uchwalania i realizacji budżetu,   rządzeniem Rady Ministrów została
          zaciągania zobowiązań finansowych.                                         ona  z  początkiem  2019  r.  podzielona
                                                                                     między dwie sąsiednie gminy i prze-
          Nadzór nad samorządem                                                      stała istnieć.
          Samorząd terytorialny jest niezależny od władz państwowych, ale w swoim
          działaniu nie jest wolny od nadzoru tych władz. Przede wszystkim działania
          samorządu podlegają kontroli wojewody, czyli przedstawiciela rządu (wy-
          znacza go premier) na teren danego województwa. Jeżeli jakieś uchwały bądź
          zarządzenia władz samorządowych są sprzeczne z prawem, wojewoda może
          wstrzymać ich wykonanie i realizację.
             Gdy władze samorządu w rażący sposób nie wywiązują się ze swoich obo-
          wiązków, zwłaszcza w kwestiach finansowych, a podejmowane próby zmiany
          sytuacji nie rokują nadziei na poprawę, premier rządu może w ostateczno-
          ści ustanowić zarząd komisaryczny. Skutkuje to zawieszeniem organów
          samorządu i prawem podejmowania przez komisarza decyzji we wszystkich
          sprawach dotyczących danej jednostki samorządowej.





          W skrócie                                             Czy już umiesz?

               Wiele spraw z zakresu zadań publicznych           1   Z rozsypanki wyrazowej ułóż zdanie poprawne
              dotyczących społeczności lokalnej władza centralna    merytorycznie i stylistycznie. Zapisz je w zeszycie.
              przekazuje samorządom terytorialnym, co nazywamy
              decentralizacją.                                       lokalnych   terytorialnym.   do decydowania
                                                                     bliskich im spraw   Uprawnienia   nazywa się
               Reforma administracyjna w Polsce, która weszła           społeczności   o kręgu   samorządem
              w życie 1 stycznia 1999 r., wprowadziła trójszczeblowy
              podział terytorialny kraju – na województwa, powiaty
              i gminy.                                           2   Scharakteryzuj strukturę samorządu terytorialnego
                                                                    w Polsce.
               Jednostki samorządu terytorialnego dochody        3   Wyjaśnij podane pojęcia.
              na rozwój i bieżącą działalność czerpią ze źródeł
              własnych (są to np. podatki, opłaty, majątek              z  decentralizacja władzy
              komunalny) oraz z dotacji i subwencji państwa.            z  gmina wiejska
                                                                        z  dotacja celowa
              Nadzór nad działaniami samorządu terytorialnego           z  zarząd komisaryczny
              sprawuje wojewoda (przestrzeganie prawa) oraz      4   Określ położenie swojej miejscowości, wymieniając
              Regionalna Izba Obrachunkowa (finanse).               kolejno: miejscowość, gminę, powiat i województwo.

                                                                                   87
   6   7   8   9   10   11   12   13   14   15   16