Page 12 - biologia fragment
P. 12

Kopiowanie DNA

                                            Każda nowo powstająca komórka w postaci DNA otrzymuje kompletną in­
                                            formację genetyczną. Jest ona instrukcją dotyczącą jej budowy i działania.
                                            W związku z tym podziałowi komórki towarzyszy powielenie znajdującego
                                            się w niej DNA, a następnie jego precyzyjne rozdzielenie do powstających ko­
        Replikacja – proces kopiowania      mórek potomnych. Proces kopiowania DNA jest określany jako replikacja.
        DNA, w wyniku którego powstają         W trakcie replikacji nici DNA zostają miejscowo rozplecione. Do każdej
        2 cząsteczki potomne o takiej samej   z nich zostaje dobudowana druga – nowa nić. Odbywa się to zawsze zgodnie
        budowie jak wyjściowa cząsteczka.   z zasadą komplementarności. Jeśli w „starej” nici występuje adenina, w no­

                                            wej dobudowana zostanie tymina, natomiast naprzeciwko guaniny pojawi się
                                            cytozyna. Dzięki temu na podstawie sekwencji, czyli składu i kolejności nu­
                                            kleotydów w jednej nici, powstaje druga, zawierająca odpowiednie nukleoty­
                                            dy, a informacja genetyczna zapisana w cząsteczce DNA zostaje zachowana
                                            (il. 1.4).

                                                                                  2 cząsteczki
                                                                                  DNA
                   cząsteczka
                   DNA











                                                          „nowa” nić








        1.4    Dzięki procesowi replikacji z 1 wyjściowej cząsteczki DNA powstają 2 kompletne cząsteczki o takiej samej budowie.
        Każda z nich jest zbudowana z 1 „starej” i 1 „nowej” nici. Podczas podziału komórki rodzicielskiej cząsteczki DNA są
        przekazywane do komórek potomnych

                                            Chromosomy

                                            W komórkach, które się nie dzielą, DNA jest widoczny w postaci długich
                                            cienkich nici (patrz il. 1.3). Podziałowi komórki towarzyszy nie tylko powiele­
                                            nie ilości DNA, lecz także zmiana jego wyglądu – poprzez zagęszczenie i two­
                                            rzenie pogrubionych i wydłużonych struktur określanych jako chromosomy
                                            (il. 1.5). Chromosomy są zbudowane z 2 chromatyd. Każda z nich zawiera
                                            cząsteczkę DNA powstałą w wyniku replikacji. Miejsce, w którym chromatydy
                                            łączą się, jest określane jako centromer. Powstanie chromosomów umożliwia
                                            poprawne rozdzielenie skopiowanego materiału genetycznego do komórek
                                            potomnych.

                                       14



                                                                                                              09.04.2021   09:23:49
   0401_881405_biologia_kl8_MEN.indd   14                                                                     09.04.2021   09:23:49
   0401_881405_biologia_kl8_MEN.indd   14
   7   8   9   10   11   12   13   14   15   16   17