Page 17 - biologia fragment
P. 17

Człowiek nie pochodzi od szympansa, ale ma z nim wspólnego
         Królestwo:       zwierzęta
                                            przodka
         Typ:            strunowce
                                            Człowiek nie pochodzi ani od szympansa, ani od goryla – ma jednak z nimi
         Podtyp:         kręgowce           wspólnych przodków. Małpy są dużą grupą organizmów, z której wyewolu­
                                            owała linia prowadząca do człowieka. Z małpami łączy nas bliższe pokrewień­
         Gromada:          ssaki
                                            stwo niż to łączące psa z kotem.
         Rząd:            naczelne             Naszym dość bliskim kuzynem jest gibon. Jest to małpa o długich rękach,

         Nadrodzina:  małpy człekokształtne  która spędza w koronach drzew niemal całe swoje życie. Jeszcze bliższymi
                                            krewniakami są małpy z rodziny człowiekowatych: 2 gatunki szympansów,
         Rodzina:       człowiekowate
                                            2 gatunki goryli i 3 gatunki orangutanów. Wiele gatunków człowiekowatych
         Rodzaj:          człowiek          już wymarło. Niektóre z nich były bardziej podobne do goryli, inne do oran­
                                            gutanów, a niektóre do człowieka rozumnego. Wymarłymi rodzajami z tej
         Gatunek:      człowiek rozumny
                                            rodziny są gigantopitek (patrz il. 2.13), australopitek (il. 2.26) i człowiek z wy­
        2.25    Pozycja systematyczna       spy Flores zwany hobbitem (il. 2.27). Warto wiedzieć, że człowiekowate są
        człowieka                           często nazywane również hominidami, od (łac.) Hominidae. Wspólny przodek
                                            wszystkich człowiekowatych żył ok. 14 mln lat temu (il. 2.28).
                                               Człowiek jest najbliżej spokrewniony z szympansem. Dzieli z nim ponad
                                            98% genów. Pod tym względem człowiek i szympans są zadziwiająco podob­
                                            ni. Różnią nas tylko niektóre geny, np. te skutkujące zdolnością do mowy
                                            u człowieka. Różnica między genomem człowieka i szympansa wynika ra­
                                            czej z jego organizacji niż ze zmian w sekwencji DNA. Mamy geny kodujące
                                            te same białka, ale nie mamy tej samej liczby chromosomów. Szympans ma
                                            o 1 chromosom więcej niż my. Natomiast u człowieka 1 z chromosomów jest
                                            dwukrotnie większy, ponieważ 2 chromosomy u naszego przodka połączyły
                                            się, tworząc 1. W naszym genomie pewne geny się powieliły, a inne, np. zwią­
        2.26    Odtworzona przez            zane z węchem, przestały działać. W genomie szympansa powielone zostały
        antropologów głowa australopiteka
        potocznie nazywanego Lucy           zupełnie inne.
        [czyt. lusi]









                                              gibon     orangutan      goryl     szympans    szympans    człowiek
                                                                                 zwyczajny   karłowaty



        2.27    Odtworzona przez
        antropologów głowa człowieka
        z wyspy Flores zwanego hobbitem
        (Homo floresiensis)



        Jaka cecha różni australopiteka     2.28    Drzewo pokrewieństwa naczelnych. Szympansy są bardziej spokrewnione
        od człowieka z wyspy Flores?        z człowiekiem niż z gorylem i znacznie bliżej im do człowieka niż orangutana

                                       64



                                                                                                              09.04.2021   09:24:50
   0401_881405_biologia_kl8_MEN.indd   64
   0401_881405_biologia_kl8_MEN.indd   64                                                                     09.04.2021   09:24:50
   12   13   14   15   16   17   18   19   20   21   22