Page 18 - biologia fragment
P. 18

Więcej na temat


          Kim są Lucy i hobbici?

          Ludzie od dawna pilnie studiują skamieniałości człowiekowatych. Jak dotąd najwięcej odkryto ich w Afryce.
          W 1974 r. amerykański badacz znalazł na terenie Etiopii pochodzące sprzed 3,2 mln lat szczątki dwunożnej istoty
          płci żeńskiej zaliczanej do rodzaju australopitek. Rewelacyjne znalezisko miało 40% kości szkieletu. To pozwoliło
          podjąć próbę odtworzenia nie tylko wyglądu, ale także trybu życia i sposobu poruszania się. W tym czasie w obo-
          zie paleontologów w radiu często grano piosenkę Beatlesów Lucy in the Sky with Diamonds. Zadecydowało to
          o nazwie, którą nadano skamieniałości.
            Z kolei na indonezyjskiej wyspie Flores badacze znaleźli liczne szczątki ludzi pochodzących sprzed ok. 60 tys.
          lat. Odkryte kości należały do dorosłych, których wzrost nie przekraczał 110 cm. Z tego względu zostali oni nazwani
          hobbitami – jak bohaterowie o niskim wzroście i krępej posturze z książek Tolkiena.





          Co nas różni od innych człekokształtnych, a co nas z nimi łączy?
          Rodzaj Homo ma cechy, które odróżniają go od innych człekokształtnych. Swoiście ludzkimi cechami są m.in. wy­
          prostowana postawa, dwunożny chód, duży mózg, dobra precyzja ruchów dłoni w posługiwaniu się narzędziami
          (il. 2.29). Tylko człowiek wytworzył mowę, która stanowi podstawę rozwoju kultury, i opanował ogień, co pozwoliło
          zmienić zwyczaje żywieniowe.


             CECHY CZŁOWIEKA                         CECHY WSPÓLNE                              CECHY SZYMPANSA

               duże oczy z dobrze                  oczy skierowane do przodu,                   wysunięta ku przodowi
             wyodrębnionymi białkami                umożliwiające widzenie                     trzewioczaszka, duże wały
                                                        przestrzenne                              nadoczodołowe,
                                                                                                  masywna żuchwa
                duża pojemność                                                                     z dużymi kłami
             mózgoczaszki i duży mózg                rozbudowane mięśnie
                                                         mimiczne
                                                                                                  mała pojemność
                                                                                                   mózgoczaszki
                esowato wygięty                                                                     i mały mózg
                  kręgosłup                         ruchliwe ramię, zdolne
                                                     do ruchów do przodu
                                                         i na boki                                łukowato wygięty
              dłonie umożliwiające                                                                   kręgosłup
                bardzo sprawne
                manipulowanie                       przystosowanie układu
                                                      pokarmowego do                            kończyny dolne krótsze
                                                        spożywania                             niż kończyny górne, które
              kończyny dolne dłuższe                różnorodnego pokarmu                         służą jako podpory
             niż górne; kończyny górne                                                             w trakcie ruchu
                nieuczestniczące
                 w ruchu ciała
                                                      zredukowany ogon                             płaska stopa
                                                                                                  z przeciwstawnym
               wysklepiona stopa                                                               paluchem, umożliwiająca
              z palcami równoległymi                                                                chwytanie
                                                    dłonie z przeciwstawnym
                                                    kciukiem, umożliwiające
             wyprostowana postawa                    korzystanie z narzędzi                      pochylona postawa


             zredukowane owłosienie                    życie w grupie                              owłosione ciało


          2.29    Porównanie człowieka i szympansa

                                                                                   65



                                                                                                              09.04.2021   09:24:53
   0401_881405_biologia_kl8_MEN.indd   65                                                                     09.04.2021   09:24:53
   0401_881405_biologia_kl8_MEN.indd   65
   13   14   15   16   17   18   19   20   21   22   23