Page 33 - 881414_FIZYKA_podrecznik_kl_8_PROMOCJA

1.3 Sposoby przekazywania ciepła

Podejmij temat O O Dlaczego w termosie można trzymać przez jakiś czas zarówno gorącą
herbatę, jak i zimne lody?

Przewodnictwo cieplne

Jak już wiesz, energia wewnętrzna może być przekazywana między ciałami.
Wykonajmy teraz doświadczenia, w których poznamy różne sposoby przepły-
wu ciepła.

Doświadczenie 3.

Obserwujemy przewodzenie ciepła

Niezbędne przedmioty: pręty – metalowy i szklany (tej samej grubości), statywy, plastelina, palnik spirytusowy (może być
świeczka)

Wykonanie: pręt 1 pręt 2
• Przyklej, ale nie dociskaj mocno, małe kulki z plasteliny
do pręta metalowego (1) i pręta szklanego (2) (co kilka
centymetrów).
• Zamocuj na statywach końce prętów metalowego
i szklanego. Drugie końce prętów podgrzewaj kulki z plasteliny
palnikiem.
• Obserwuj zachowanie kulek z plasteliny. palnik
Obserwacje: Po kilkudziesięciu sekundach obserwujemy, że z pręta metalowego kulki spadają kolejno, najpierw te od
strony ogrzewanego jego końca, w wyniku wzrostu temperatury kolejnych części pręta. Ze szklanego pręta
w tym samym czasie nie odpadła żadna kulka plasteliny.

Wniosek: W miarę upływu czasu wzrasta temperatura kolejnych części pręta metalowego, coraz bardziej oddalonych
od palnika. Cząsteczki płomienia o wysokiej temperaturze poruszają się z dużymi szybkościami i, zderzając
się z atomami metalowego pręta, przekazują im część energii. Energia kinetyczna drgających atomów
przekazywana jest przez zderzenia kolejnym atomom pręta. Tak stopniowo wzrasta energia wewnętrzna
całego pręta. Ten sposób zmiany energii wewnętrznej ciała przez cieplny przepływ energii nazywamy
przewodnictwem cieplnym. W pręcie szklanym przekazywanie energii pomiędzy cząsteczkami zachodzi
znacznie wolniej.

Miałeś okazję zaobserwować, że pręt otrzymał pewną ilość energii od
płomienia. Działo się tak na skutek nasilenia się ruchów cząsteczek metalu
w ogrzewanej części pręta (podwyższała się temperatura), a następnie ruch Przewodnictwo cieplne polega na
przekazaniu energii bezładnych ruchów
ten powodował wzrost drgań sąsiednich cząsteczek (wzrastała temperatura cząsteczek między częściami ciała,
kolejnych części pręta). których temperatury się różnią.

31