Page 10 - 881426 _geografia_kl8_www_

1.1 Azja – kontynent geograficznych kontrastów

Podejmij temat z W jakich dziedzinach Azja jest geograficzną rekordzistką świata?
z Co to jest Pacyficzny Pierścień Ognia?

Azja – geograficzny rekordzista świata
Wskaż na mapie (il. 1.1) wymienione Azja i Europa tworzą jeden blok kontynentalny – Eurazję. Oba lądy ze wzglę-
w tekście obiekty geograficzne i prze- dów historycznych i kulturowych są jednak uznawane za odrębne kontynen-
śledź granice Azji. ty. W takim rozumieniu podziału świata Azja – o powierzchni 44,5 mln km 2
Na mapie fizycznej (na wklejce) porównaj – jest największym kontynentem. Ma długą i urozmaiconą linię brzegową.
linię brzegową Azji i Europy. Jakie zauwa-
żasz podobieństwa? Jakie są różnice? Jej elementami są m.in. największy półwysep świata – Półwysep Arabski,
Odszukaj na mapie w atlasie kilka kotlin czy największy archipelag świata – Archipelag Malajski, który składa się
i wysokich łańcuchów górskich Azji. z ok. 20 tys. wysp.
60° 80° 80° 60° 40°
O c e a n 20° Biegun 160° Cieśnina Beringa
0 1000 2000 3000 km 0° 180° Przyl. Dieżniowa
A t l a n t y c k i północny 160° Półwysep Morze
c e a n A r k t y c z n y Czukocki Beringa O
O
120°
140°
40°
20°
80°
60° 100° y
8850 punkty wysokościowe e t u c
Półwysep
wulkany Skandynawski Barentsa Przyl. Czeluskin Nizina Kołymska Kluczewska Sopka A l e
Morze
10 994 głębokości Nowa Ziemia Góry 4750 a
Koło podbiegunowe północne
jeziora A l p y Czerskiego Kam c z a t k a
l Wyżyna Lena n
jeziora słone Nizina Narodnaja
1895 Morze
bagna Wschodnio- a Ob Nizina Środkowo- Ochockie
7000 europejska Jenisej
solniska m n.p.m. Zachodnio- syberyjska Sachalin S
r
granice kontynentów Bosfor Wołga syberyjska 5 Amur p
granica lodu 5000 Przyl. Baba U J. Bajkał
pływającego T a u r u s Irtysz S a j a n y o
granica paku Kaukaz J. Aralskie A ł
lodowego, lód stały 3000 Kaspijskie Morze Nizina Turańska J. Bałchasz t a j Wyżyna Nizina Mandżurska Morze Japońskie H o n s iu Rów Izu-Ogasawara k 20°
lodowce I I 2 –433 Eufrat Tygrys T i e n s z a n Mongolska Fudżi 3776 o
2000 Nil Z Elburs Zwrotnik Raka
10 640
skrajne punkty Demawend Pamir Kotlina 10 640 j
1000 a 5610
500 g Hindukusz K Tarymska Huang He (Rzeka Żółta) Nizina
u
depresja 200 0 200 Zat. Perska r Indus Karakorum n l u n Chińska n
Wyżyna 3
o
1000 Morze Czerwone Półwysep Arabski s H i Tybetańska y
4 N i z i n a m a l a j e Jangcy
2000 I n d u s u Gange s 1 Mount Everest Tajwan Morze Rów Mariański
10 994
3000 8850 Mekong Filipińskie 10 994
D e k a n Luzon
Bab al-Mandab
M o r z e
Półwysep Półwysep F 0°
i
Morze
5000 Przyl. Hafun A r a b s k i e Indyjski Zat oka Rów Filipiński
Beng a l ska Indochiński Południowochińskie l i p i n y
N owa
7000 Równik Cejlon Płw. Malajski Gwinea
O c e a n Przyl. Piai Borneo Przyl. Jork
Celebes
9000 I A r c h i p e l a g Morze
m p.p.m. n d y Sumatra M a l a j s k i Arafura
3805
j
s
k
i
Krakatau
R
813 Jawa 20°
ó w J a w a j s k i
Madagaskar
60° 80° 100° 120° 140°
1.1 Ukształtowanie powierzchni Azji
8