Page 125 - Historia Klasa 5 podrecznik

5.6 Architektura i sztuka w średniowieczu

wiek ŚREDNIOWIECZE NOWOŻYTNOŚĆ
V VI VII VIII IX X XI XII XIII XIV XV XVI

X–XII wiek XII–XV wiek
– styl romański – styl gotycki

Podejmij temat z Przypomnij sobie, jakie rozwiązania architektoniczne stosowali
starożytni Rzymianie.

Dwa style średniowiecza

W średniowiecznej Europie najlepiej rozwinęła
się architektura sakralna, czyli służąca religii.
Do najbardziej okazałych obiektów z tej epoki na-
leżą zatem kościoły, a zwłaszcza wspaniałe katedry.
Wznoszenie świątyni, najważniejszej budowli w mie-
ście, trwało niekiedy kilkadziesiąt, a nawet kilkaset
lat i wymagało pracy wielu różnych rzemieślników,
np. cieśli, murarzy, kowali. Na przykład budowa
Bazyliki Mariackiej w Gdańsku, jednego z najwięk-
szych średniowiecznych kościołów, trwała 159 lat.
W wiekach średnich dominowały dwa style ar-
chitektoniczne. W XI stuleciu upowszechnił się
styl romański, który wiele elementów zaczerpnął
z budownictwa rzymskiego (stąd jego nazwa). Z ze-
wnątrz kościoły romańskie sprawiały wrażenie ma-
sywnych. Miały małe okna, dlatego w ich wnętrzach
panował półmrok, co nadawało im posępną atmo-
sferę i potęgowało u wiernych lęk przed Bogiem.
W XII wieku we Francji narodził się nowy styl
architektoniczny – gotyk (nazwa ta pochodzi od
barbarzyńskiego plemienia Gotów), który następ-
nie rozpowszechnił się w całej Europie. Budowle
gotyckie, większe i smuklejsze od romańskich, im-
ponowały rozmachem. Miały wysokie okna, przez
które do wnętrza dostawało się dużo światła – w go-
tyckim kościele modlący się człowiek mógł odczu-
wać radość i duchowe uniesienie. Miniatura z XV-wiecznej kroniki ukazująca budowę miasta

123